Hükümet sağlıksız yapı stokunu yenilemek için yüzyılın kentsel dönüşüm hareketini başlattı. Geçen senenin sonunda Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın müjdesini verdiği “Yarısı Bizlerden” kampanyası kapsamında verilecek destek paketinin esaslarını belirleyen karar ise dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Böylece, İstanbul’da ‘Yarısı Bizlerden’ kampanyası kapsamında vatandaşlara her bir bağımsız bölüm için 700 bin lirası bağışlama, 700 bin lirası kredi, 100 bin lirası da kira yardımı olmak suretiyle 1.5 milyon lira destek sağlanacak. Ek olarak ruhsat tarihinden itibaren 24 ay geri ödemesiz dönem uygulanacak. Kredi geri ödemeleri, geri ödemesiz dönemden sonraki ilk aydan itibaren başlamış olacak ve ilk 12 taksit faizsiz olmak suretiyle en fazla 120 ayda tamamlanacak. Kampanyaya müracaat yapmayan vatandaşlar için yeni bir fırsat sunulacak.
HANGİ ŞARTLARDA VERİLECEK?
6306 Sayılı Kanun kapsamındaki riskli yapının bulunmuş olduğu parselde ruhsat alınması ve kat irtifakı kurulması sonrası gerçek yada tüzel kişilere, talep etmeleri halinde, aynı kanun kapsamında yapacakları yeni yapılar için mevcut yapıda haiz oldukları ve idarece tespiti yapılacak konut ve işyerlerinde yapım için yardım verilebilecek.
KİMLER FAYDALANAMAYACAK?
Riskli yapının bulunmuş olduğu parsellerde üretilecek projedeki bağımsız bölüm sayısı yada inşaat alanının, mevcut bağımsız bölüm sayısı yada inşaat alanının 1.5 katını geçmesi halinde bağışlama ve kredi desteğinden yararlanılamayacak. Ek olarak riskli yapının bulunmuş olduğu parsellerde 1 Nisan 2023 tarihinden ilkin yeni yapıya ilişik yapı ruhsatı düzenlenmiş olması halinde yardımdan faydalanılamayacak.
KİRACIYA TAHLİYE YARDIMI VAR MI?
Hak sahibine bir konut için 700 bin TL’ye kadar bağışlama, 700 bin TL’ye kadar kredi verilecek. İşyerini dönüştüreceklere ise 350 bin TL’ye kadar bağışlama, 350 bin TL’ye kadar kredi verilecek. Toplam her bir konut için 1 milyon 400 bin, her bir işyeri için 700 bin liraya kadar kredi verilebilecek. Birden fazla konut için verilecek kredide herhangi bir sınır koyulmadı. Gerçek sahibi, satış yada hisse satışı işlemiyle edineceği taşınmaz için oranı satılan gerçek sahibinin kullanacağı bağışlama ve krediyi kullanabilecek. Kiracılara da bir kerelik karşılıksız 100 bin lira destek verilecek.
ÖDEMELER KİME YAPILACAK?
Bağışlama ve kredi desteği, inşaattaki ilerleme seviyesine gore yapılacak. Destek üç aşamada verilecek. İdarenin yapacağı yerinde araştırma esas alınarak, subasman seviyesinde, taşıyıcı sistemin bitiminde ve inşaat bitiminde olmak suretiyle Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nca üç eşit taksitle dönüşüm için destek sunar verilecek. Destek, yapıdaki hak sahipleri adına hak sahiplerinin anlaştığı yüklenicinin bankada oluşturulan vadesiz hesabına yatırılacak.
GERİ ÖDEMELER NASIL OLACAK?
Ruhsat tarihinden itibaren 24 ay geri ödemesiz dönem uygulanacak. Kredi geri ödemeleri, geri ödemesiz dönemden sonraki ilk aydan itibaren başlamış olacak ve ilk 12 taksit faizsiz olmak suretiyle en fazla 120 ayda tamamlanacak. Geri ödemesiz ve faizsiz dönem sonunda ilk taksit ödemesinden ilkin başlangıç güncellemesi yapılacak. Borç, her güncelleme döneminde güncelleme oranıyla güncellenecek.
NASIL HESAPLANACAK?
Kredi geri ödemeleri, geri ödemesiz dönemden sonraki ilk aydan itibaren başlamış olacak. İlk 12 taksit faizsiz olmak suretiyle en fazla 120 ayda tamamlanacak. İlk taksit ödemesinden ilkin başlangıç güncellemesi yapılacak. Bu güncelleme ocakta gerçekleşecek ve TÜİK’in yayınladığı senelik TÜFE artışının yarısı dikkate alınacak. Güncellenmiş kredi borcu belirlenirken, kredi borcundan meydana getirilen geri ödemeler düşülecek, kalan borç güncelleme oranıyla artırılarak yeni borç bulunacak. Güncellenen borç kalan taksit sayısına bölünerek, aylık tutarı belirlenecek.
SON TARİH NE?
Yapım için desteğe ilişkin bağışlama taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na ayrılan İstanbul Dönüşüm Kampanyası Finansmanı bütçe imkânları doğrultusunda 31 Aralık 2026 evveliyatına kadar yapılabilecek.
YENİDEN BAŞVURU FIRSATI
Yarısı Bizlerden kampanyası için başvurular geçen yıl yapılmış ve 1.2 milyonu aşkın müracaat olmuştu. Müracaat yapmayan sadece bugün pişman olanlar için de fırsat sunulmasına karar verildi. Gürgen, “Vatandaşımız bu şartları bilmiyordum, o yüzden fırsatı kaçırdım diyebilir. Bu yüzden müracaat yapmamış olsalar dahi, kendi aralarında uzlaşı sağlarlarsa onları da kapsama alacağız. Öncelik müracaat sahibinde, sonrasında öteki taleplerinde” dedi.
ZEMİN UYGUN DEĞİLSE İSTANBUL DIŞINA DA ÇIKABİLİR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Vedad Gürgen, kredilerde 24 aylık geri ödemesiz devrin ruhsat alınmasıyla başladığını belirterek, “24 ayın sonunda 12 aylık faizsiz taksit periyodu başlıyor. İnşaat 24 aydan daha kısa sürede biterse de geri ödemesiz dönem devam ediyor. Mesela 18’inci ayda inşaat biterse 6 ay geri ödemesiz oturabiliyor. 24 ayın sonunda 12 aylık faizsiz taksit periyodu başlıyor” dedi. Gürgen, parselin zemin ve plan durumunun tekrardan inşaat yapımına uygun olmaması durumunda isteyenlerin İstanbul dışına çıkabilmesinin de önünün açıldığını belirtti.
‘DURUM CİDDİYE ALINMALI’
Kentsel dönüşümün ülkedeki en eleştiri mevzu bulunduğunu söyleyen GYODER Başkanı Neşecan Çekici, “İstanbul’da 1.5 milyon riskli konut var, bunun 600 bini önceliklendirilmeli. Mevcut düzenleme bu anlamda oldukça kıymetli. Nitekim zelzele değil, çürük, sağlıksız, dayanıksız binalar insan yaşamını riske atıyor. Ülkemize yapılacak en büyük iyilik bu yapı stoğunun güçlendirilmesi olacak.Kentsel dönüşümler, kamuyu, hususi sektörü ve sivil oluşumları bir araya getiren kapsamlı projeler. Her tarafın durumu ciddiye alması gerekiyor. Kentsel dönüşümün ‘eğer olmazsa olmazı’ , tarafların bir tek kendi çıkarına odaklandığı rant ve oran pazarlıklarına kurban edilmemesi gerekliliğidir” diye konuştu.