Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Dalgakıran, ülkenin 2023’te özgür bölgeler dahil toplam makine ihracatının senelik bazda yüzde 11 artışla 28,1 milyar dolara yükseldiğini belirterek, “Türkiye’nin makine ve teçhizat yatırımları, pandemi ve sonrasında son 16 çeyrektir gelişme gösteriyor. Bu durum, mühim pazarımız olan Avrupa’daki durağanlığa karşın 2024 için 30 milyar dolarlık ihracat hedefimize olan inancımızı perçinledi.” dedi.
Dalgakıran, AA muhabirine, Türk makine sektöründeki yatırım ve ihracat faaliyetlerine ilişkin değerlendirmede bulunmuş oldu.
MAKFED’in 2014 senesinde kurulduğu bilgisini veren Dalgakıran, bu süreçte ortalama 55 bin firmayı temsil eden, 33 derneğin üst kuruluşu olarak etkinlik gösterdiklerini söylemiş oldu. Dalgakıran, makine pazarının 60 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştığına dikkati çekerek, sektörün ortalama 500 bin kişiye istihdam sağladığını bildirdi.
Türkiye’nin makine ihracatının 2022 senesinde özgür bölgeler dahil 25,5 milyar dolarla üstün dereceli kırdığını anımsatan Dalgakıran, Kovid-19 salgınına karşın son 5 yılda makine ihracatında yüzde 75’e yakın artış kaydedildiğini dile getirdi. Dalgakıran, makine sektörünün ekonominin itici gücü olduğuna ve küresel rekabetin yükseldiği dönemde verimlilik düzeyinin daha da artırılması gerektiğine işaret ederek, şu şekilde konuştu:
“Dünyanın yerinde saydığı 2023’te, Türkiye’nin özgür bölgeler dahil toplam makine ihracatı senelik yüzde 11 artışla 28,1 milyar dolara terfi etti. Türkiye’nin makine ve teçhizat yatırımları, pandemi periyodu ve sonrasında son 16 çeyrektir gelişme gösteriyor. Bu durum, mühim pazarımız olan Avrupa’daki durağanlığa karşın 2024 için 30 milyar dolarlık ihracat hedefimize olan inancımızı perçinledi.”
“NİTELİKSİZ MALLARIN PİYASAYA ARZINI ENGELLEYECEK EYLEMLER HIZLANMALI”
Dalgakıran, ihracat artışında sektörün kilogram başına ihraç fiyat averajı olan 6,2 doların, 2023 senesinde 7,2 dolara yükselmesinin de mühim bir etken olduğuna dikkati çekerek, bu artışı AR-GE ve inovasyonla, Avrupa averajı olan 15 dolara çıkarmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Gömü ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, Türkiye İstatistik Kurumu tarafınca açıklanan 2023 yılına ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verileri değerlendirmesinde, “2023’te büyümenin ortalama üçte biri üretken kapasitemizi artıran makine ve teçhizat yatırımlarından geldi.” ifadesine atıfta bulunan Dalgakıran, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin makine ve teçhizat yatırımlarının pandemi ve sonrası son 16 çeyrektir gelişme göstermesinde, salgın şartlarında değişen dengelerin bilhassa Avrupa için Türkiye’nin cazibesini artırmasının yanı sıra ülkede uygulanan gelişme odaklı politikalar da etken. Bu durum şüphesiz yurt içi makine talebini tetikliyor. Buna rağmen pandemi sonrasında arkasına almış olduğu sübvansiyonlarla agresifleşen Uzak Doğu politikaları, son 4 yılda makine ithalatımızın yüzde 85 artışla 45,6 milyar dolara ulaşmasını körükledi. Küresel rekabette Uzak Doğu’nun niteliksiz ve dampingli mallarının, haksız rekabetinden korunmak için etkin tedbirler alınması koşul.”
Dalgakıran, yatırım teşvik mevzuatının ithalatı kolaylaştırır yönlerinin gözden geçirilmesi ve yerli malını destek sunar yapıya kavuşturulması icap ettiğini belirterek, devletin direkt yada dolaylı olarak dahil olduğu Kamu İhale Kanunu ve istisnaları yanı sıra kamu-özel ortaklık projeleri şeklinde alımlarda yerli malını yeğleyen uygulamaların etkinleştirilmesini beklediklerini söyledi.
12. Kalkınma Planı’ndaki tedbirler içinde olan “niteliksiz malların piyasaya arzını engelleyecek eylemlerin 2024’te hızlandırılmasının” oldukca mühim bulunduğunu vurgulayan Dalgakıran, bu mevzuda MAKFED’in üye dernekleriyle yapılacak çalışmalara destek olacağını söylemiş oldu.
“RAKİPLERİMİZ GİBİ MÜŞTERİ FİNANSMAN ARAÇLARINI GELİŞTİREBİLMELİYİZ”
Makine imalatında, gelişmiş ülkelerin haiz olduğu satın alan finansmanı yapısı eşdeğerindeki uygulamaların Türkiye’de kafi düzeyde olmamasının imalatçıların rekabet enerjisini negatif etkilediğine dikkati çeken Dalgakıran, şunları kaydetti:
“Gelişmiş bir çok ülkede görüldüğü suretiyle firmalar, iç ve dış pazardaki müşterilerini makine satılmasında uzun vadeli düşük faizli finansal araçlarla destekleyebiliyor. Bu durum, kalite ve fiyat bakımından avantajlı makineleri yapım edebilseler dahi uygun finansal çözümlerin olmaması sebebiyle yapımcı firmaları pazarda savunmasız kılabiliyor. Dolayısıyla Türk Eximbank’ın makine ihracatında satın alan finansmanı enstrümanları yanı sıra Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası ve kamu bankaları için iç pazarda yerli malı makine yatırımlarında cazip kredilendirme unsurları geliştirilmesini mühim görüyoruz. Rakiplerimiz şeklinde satın alan finansman araçlarını geliştirebilmeliyiz.”