Para politikasındaki normalleşmeyle beraber dengeli gelişme hedefi doğrultusunda atılan adımlar ve hızlanan yabancı girişi cari açıktaki düşüşü hızlandırdı. 2023’te yüzde 4.5 gelişme ile ihracat ve istihdamda kırılan rekorlar, bu yıl da devam ederken, cari işlemler açığındaki düşüş ocakta belirginleşti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafınca açıklanan verilere gore ocak ayında cari açık, geçen senenin aynı ayına gore yüzde 75.5 azalarak 2 milyar 556 milyon dolara geriledi. 2023’ün ocak ayında cari açık 10.4 milyar dolar olmuştu.
40 MİLYAR DOLARIN ALTI
2023 sonunda 45 milyar 383 milyon dolar olan senelik cari açık, 1 ayda 7 milyar 867 milyon dolar azalarak 37 milyar 516 milyon dolarla 17 ayın en düşük seviyesine geriledi. Senelik cari açık Mayıs 2023’te 60.1 milyar dolara ulaşmıştı. O tarihten bu yana yaşanmış olan düşüş 22.6 milyar dolara ulaştı. 2023’ün ocak ayında 12.6 milyar dolar olan ödemeler dengesi tanımlı dış tecim açığı, bu senenin aynı döneminde 4 milyar 448 milyon dolar oldu.
ALTIN VE ENERJİ HARİÇ FAZLA
Hizmetler dengesi kaynaklı girişler 2 milyar 792 milyon dolar, gezi kaleminden meydana gelen net gelirler de 2 milyar 195 milyon dolar olarak gerçekleşti. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında 3 milyar 595 milyon dolarlık fazla oluştu.
YABANCI GİRİŞİ SÜRDÜ
Ocakta direkt yatırımlardan meydana gelen 661 milyon dolar, portföy yatırımlarında da 1 milyar 86 milyon dolarlık net giriş oldu. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasalarında 186 milyon dolarlık, devlet iç borçlanma senetlerinde de 264 milyon dolarlık net alış gerçekleşti. Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatlarında toplamda 1 milyar 702 milyon dolarlık net artış gerçekleşti. Resmi rezervlerde kasımda 6 milyar 207 milyon dolarlık net azalış oldu.
SANAYİ ÜRETİMİ % 1.1 ARTTI
Öte taraftan endüstri üretim endeksi, ocakta senelik bazda yüzde 1.1 artış gösterdi. Ocakta madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi geçen senenin aynı ayına kıyasla yüzde 4.9 arttı. Endüstri üretimi, ocakta bundan önceki aya kıyasla değişmedi.
DÜŞÜŞ DEVAM EDECEK
Tecim Bakanı Ömer Bolat, geçen senenin temmuz ayından itibaren senelik dış tecim açığının istikrarlı düştüğüne ve bu durumun cari işlemler hesabındaki iyileşmeyi desteklediğine işaret etti. Bolat, “Hizmet gelirleri, ocakta senelik bazda rekoru yineleyerek 100 milyar doları aştı. Hizmetlerin altında yer edinen gezi gelirleri ise 47.8 milyar dolara terfi etmiştir. Şubat ayında dış tecim açığı yüzde 42.3 azalarak 7 milyar dolar oldu. Bu kapsamda cari işlemler açığında geçtiğimiz senenin ikinci yarısından itibaren yıllıklandırılmış bazda görülen düşüşün önümüzdeki dönemde devam etmesi planlanıyor. Cari işlemler hesabında kalıcı iyileşmeyle lüzumlu makroekonomik istikrarı güçlendirmeyi hedefliyoruz” ifadesini kullandı.
NOT ARTIRIMI GÜVENİN YANSIMASI
Bolat, uygulanan iktisat politikasının somutlaşan çıktılarının, içeride ve dışarıda itimat vermeye devam ettiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti: “Bu çerçevede internasyonal kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in geçen hafta ülke kredi notumuzu yükseltmesi, iktisat programımıza internasyonal ölçekte artan güvenin bir yansımasıdır. Mal ve hizmet ihracatındaki artışlar, ithalattaki gerileme neticesinde bir taraftan daha dengeli bir ekonomik gelişme kompozisyonu sağlanırken öteki taraftan cari işlemler hesabındaki iyileşmeler makroekonomik istikrarı güçlendirmeye katkı sunmaktadır.”
FITCH: TÜRKİYE EKONOMİSİNE GÜVENİMİZ ARTTI
Türkiye’nin kredi notunu 12 yıl aradan sonrasında artıran internasyonal kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in Kıdemli Direktörü ve Türkiye Analisti Erich Arispe Morales, Türkiye’nin mevcut iktisat siyaset ekseninin daha dayanıklı olduğuna ve politikaların sürdürüleceğine güvenlerinin arttığını söylemiş oldu. Morales, Türkiye’nin 5 senelik kredi risk primindeki gerileme dahil olmak suretiyle Türk ekonomisi için sevindirici gelişmeler kaydedildiğini altını çizdi. Morales, cari açığın ulusal gelire oranının 2024’te yüzde 2.6’ya, 2025’te ise yüzde 2.5’e düşmesini beklediklerini ifade ederek, “Bu oran, Türkiye ile benzer derecelendirmeye haiz öteki ülkeler için öngörülen ortalamanın altında” dedi. Morales, kur korumalı mevduatlardaki gerilemeye dikkat çekerek, yaşanmış olan düşüşün, finansal dolarizasyonda kayda kıymet bir artışa yol açmadan gerçekleşmesinin oldukça mühim bulunduğunu söylemiş oldu.
MİLLİ GELİRE ORANI % 3’ÜN ALTINA İNECEK
Gömü ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Ocak ayında senelik cari açıktaki iyileşme mayısa gore 22.6 milyar dolara ulaştı. Şubat ayında da devam eden dış tecim açığındaki düşüşle ilk çeyrek sonunda cari açığın ulusal gelire oranı yüzde 3’ün altına gerileyecek. Bu yılı OVP’deki yüzde 3.1 olan öngörümüzden daha düşük ve sürdürülebilir cari açık seviyesine yakın bir oran ile tamamlamayı bekliyoruz. Bu performans makro finansal istikrarı güçlendirerek dezenflasyon sürecine de ilave katkı elde edecektir” dedi.
BOFA: TL’DE DEĞER KAYBI BEKLEMİYORUZ
Bank of America ekonomistleri, araştırma raporunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Nisan ayında 300-500 baz puanlık faiz artırma ihtimali bulunduğunu belirtti. İlave faiz artışlarının şu aşamada baz senaryoları olmadığını belirten ekonomistler, TCMB’nin seçtiği patika ne olursa olsun, ikinci yarıda Türk varlıklarında “iyimser olmak için alan bulunduğunu” düşünüyor. Ekonomistler ilk çeyrekteki kötümserliğin muhtemelen geçici bulunduğunu belirtti. 31 Mart’ta gerçekleşecek mahalli seçimler sonrası döviz kurlarında ani bir artış beklenmediği ve kurda yaşanmış olan son artışların geçici olduğu tahminine yer verildi.