Prof. Dr. Emine Özmete, Türkiye’nin nüfusunun hızla yaşlandığını ve 65 yaş üstü nüfusun gelecek yıl 9,5 milyonu aşmasının beklendiğini açıkladı.
Ankara Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanı bununla beraber Yaşlılık Emekleri Uygulama ve Araştırma Merkezi (YAŞAM) müdürü de olan Prof. Dr. Özmete, 18-24 Mart Yaşlılar Haftası dolayısıyla açıklamada bulunmuş oldu. Özmete, Türkiye’de yaşlı nüfusun son 5 yılda yüzde 22,6 artarak 2022’de 8 milyon 451 bin 669 kişiye ulaştığını, Türkiye’de yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının, 2023’te yüzde 10,2’ye yükselerek Cumhuriyet tarihinde ilk kez çift haneyi görmüş olduğünü anımsattı.
Prof. Özmete, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranları hakkında şu detayları paylaştı; “1935’te yüzde 3,9, 1950 senesinde yüzde 3,3, 1970 senesinde yüzde 4,4, 2000 senesinde yüzde 5,7 olarak hesaplandı. Söz mevzusu oran, 2010 senesinde yüzde 7,2’ye çıkarken bu tarihten itibaren de yükselişini sürdürdü. 2020’de yüzde 9,5 seviyesine yükselen bu oran, geçen yıl yüzde 10,2’ye çıktı ve böylece Cumhuriyet tarihinde ilk kez çift haneyi görmüş oldu. Türkiye’de 2022 senesinde 33,5 olan ortanca yaş, 2023 senesinde 34’e terfi etti.”
Özmete, açıklamasının devamında; “Türkiye’de 2025 senesinde 65 yaş ve üstü şahıs sayısının 9 milyon 731 bin 422’ye yükselmesi ve bu sayının ilerleyen yıllarda giderek artması umut ediliyor. Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2030 senesinde yüzde 12,9, 2040 senesinde yüzde 16,3, 2060 senesinde yüzde 22,6 ve 2080 senesinde yüzde 25,6 olacağı öngörülüyor.” dedi.
“Yaşlı nüfus tüm sektörleri etkiliyor”
Prof. Dr. Emine Özmete, nüfusun yaşlanmasının, aile yapısı ve kuşaklararası bağların yanı sıra işgücü ve finansal piyasalar da dahil olmak suretiyle toplumun neredeyse tüm sektörlerini etkilediğini belirtti.
Konut başta olmak suretiyle ulaşım ve toplumsal koruma benzer biçimde mal ve hizmetlere olan talebi de direkt etkileyen bu durumun, 21. yüzyılın en mühim toplumsal dönüşümlerinden biri bulunduğunu kaydeden Özmete, bu sebeple şehirlerde alınacak siyaset önlemlerinin önemine değinerek şu ifadelere yer verdi; “Yaşlıların ve ailelerinin desteklenmesi için sıhhat ve toplumsal bakımın bütünleşik olarak planlanması ve yürütülmesi, palyatif bakım, Alzheimer hastalarına bakım benzer biçimde ihtisaslaşmış bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması, bakım sigorta sisteminin hayata geçirilmesi benzer biçimde çoklu programlara gereksinim duyulmaktadır.”
“Mahalli yönetimlerin etken yaşlanmayı destekleyecek uygulamaları olmalı”
Mahalli yönetimlerin de bu mevzuda üzerine düşen görevler olduğuna vurgu meydana getiren Özmete, şu sözleri sarfetti; “Şehirlerin, yaşlılar ve aileleri için erişilebilir olması topluma katılım hakkını desteklemek için önemlidir. Mahalli yönetimlerde yaşlı konseylerinin oluşturularak yaşlıların informasyon ve tecrübelerinden yararlanılması ve kararlara katılımlarının sağlanması belediyelerin en mühim sorumluluğu olarak görülmelidir. Toplumdaki toplumsal ve kültürel algılara nazaran şahıs emekliye ayrıldığında yaşlı kabul edilir. Oysa emeklilik yaşlılığa etken ve sıhhatli bir halde geçiş yapmak için değerlendirilmesi ihtiyaç duyulan bir dönemdir. Emeklilik süreci sıhhat, toplumsal, kültürel, arkadaşlık ve akrabalık ilişkileri ve öteki yönleriyle yaşlılığa yatırım yapılması ihtiyaç duyulan bir süreç olarak değerlendirilmelidir. Bundan dolayı mahalli yönetimlerin etken yaşlanmayı destekleyecek uygulamaları ve ileri yaşlarda bakım ve destek hizmetlerini sunmaları önemlidir.”
Prof. Dr. Emine Özmete, daha uzun bir yaşamın yalnız yaşlılar ve aileleri için değil bununla beraber toplumlar için de bir fırsat bulunduğunu; toplumda yaşlıları destekleyici fizyolojik ve toplumsal ortamların oluşturulması icap ettiğini açıkladı. (AA)