Vatandaşın fahiş fiyatlar sebebiyle tepki gösterdiği restoran ve kafelerin bir Ali Cengiz oyunu daha ortaya çıktı. Tecim Bakanlığı, restoran ve kafelerin kapı ve masalara fiyat koymasını yasayla mecburi hale getirmişti. 1 Ocak’tan itibaren yürürlüğe giren uygulamayla beraber tüm ürünlerin tutarları saydam bir halde yayınlanmaya başlamıştı. Sadece bazı fırsatçı restoran ve kafeler bunun da arkasından dolanmanın yolunu buldu. Kapı ve masada yayımladıkları fiyat tariflerini bağlı bulundukları odalara bildirmek zorunda olan restoran ve kafelerin, odalara değişik, kapıya değişik fiyat yazdığı tespit edildi.
2 AYDA 1.700 İŞLETMEYE CEZA
İstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz, 269 bin üyelerinin bulunduğunu, bunun 37 bin 300’ünün restoran ve kafe bulunduğunu belirterek, “Uyguladıkları fiyat tariflerini bizlere bildirmeleri gerekiyor. Ikimiz de bazen üyelerin bizlere bildirdikleri fiyatlarla kapıda ve menülerdeki tutarları karşılaştırıyoruz. Yılbaşından bugüne Tecim Bakanlığı yetkilileri ile beraber 17 bin mekanı denetledik. Bunların 1.700’ünde usulsüz işlem tespit ettik. Bizlere bildirdikleri fiyat ile kapıya ve menüye koydukları fiyat değişik. Bizlere daha düşük olarak göstermişler sadece daha yüksek fiyat yazmışlar” dedi. Her sektörde olduğu şeklinde yeme-içme sektöründe de fırsatçıların bulunduğunu aktaran Yılmaz, bu kişilerin sektörün adını kirlettiğini açıkladı. Yılmaz, üyelerine de bir çağrıda bulunarak, “Gelin fiyatlarınızı yüzde 10 indirin, hem vatandaşımız hem siz kazanın!” diye konuştu. TESK Başkanı Bendevi Palandöken, çay ocağı ve kahvehanelerde çayın 10-15 TL’den satıldığını, kafede ise fiyatın 60-70 TL’ye kadar çıktığını anlatarak, “Bu fiyata çay olmaz. Tamam kafeler yüksek kira ödüyor sadece maliyet bahanesiyle de fiyat yükseltmek doğru değil” dedi.
ONAYLI FİYAT TARİFESİ OLMALI
Türkiye Lokantacılar ve Pastacılar Federasyonu Başkanı Sayit Karabağlı da, bildirilen fiyat tarifesi ile kapıda asılan içinde fark bulunduğunu söylemiş oldu. Bu probleminin çözümü için Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde düzenleme yapılmasını isteyen Karabağlı, “Denetlenebilir olması için fiyat tarifeleri 81 ilde etkinlik gösteren odalar tarafınca sınıflarına gore belirlenmeli ve federasyonumuz tarafınca onaylanmalı. Onaylı fiyat tarifeleri kayıt altına alınarak üyelere verilmeli. Tarifeler, aslının aynı olmak kaydıyla iş yerlerinin kapısına asılmalı. Denetçiler onaylı tarife ile asılı tarifeyi karşılaştırmalı” dedi. Yeme-içme sektöründe fiyat artışını tetikleyen girdi maliyetleri, POS komisyonları ve vergi şeklinde sorunların bulunduğunu özetleyen Karabağlı, “Sektörümüzün, tedarik edeceği ürünlere daha kolay ve ucuz fiyatla ulaşabilmesini sağlamak için odalar ve federasyonlara tanzim ve tedarik kooperatifleri kurması yönünde destek verilsin” diye konuştu. Karabağlı, konutlarda kira artışına sınırlama getiren düzenlemelerin işyerlerini de kapsamasını, kira stopajlarının kira geliri elde eden mülk sahibi tarafınca karşılanması ve işyeri tahliyelerinin zorlaştırılması mevzularında düzenleme yapılmasını da istedi. Öte taraftan, Tecim Bakanlığı da yılbaşından bugüne 27 bin 823 işletmeyi denetledi. 6.709 işletmede aykırılık tespit edildi, 14.5 milyon TL ceza kesildi.
TURİSTİK YERLERDE SORUN DAHA BÜYÜK
Probleminin daha oldukça büyükşehirler ve gezinsel yerlerde bulunduğunu özetleyen Sayit Karabağlı, “Ahilik geleneğinden bihaber insanoğlu restoran-kafe açıyor. Her önüne gelen bu mekânları açmamalı. Bunun hakkaten bir ustalık, yetkinlik belgesi olmalı” diye konuştu. Enflasyonun ülkenin en büyük problemi bulunduğunu özetleyen Karabağlı, “Üyelerimizin tutarları belirlerken halkı da düşünmesi gerekiyor. Biz üyelerimize ‘fiyatlarınızı mümkünse indirin değilse de artık zam yapmayın, enflasyonla hep beraber savaşım edelim’ dedik” şeklinde konuştu.
MENÜDE FARKLI KASADA FARKLI FİYAT
Menüde değişik, kasada değişik fiyat mevzusunda vatandaşları uyaran Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, “Tüketici Kanunu’na gore kasadaki fiyatın menüden değişik olması halinde fiyat tüketici lehine uygulanır. İşletme uygulamıyorsa, tüketicinin yargıcı heyetine başvurma hakkı var. Arada 20-30 lira fark var diye kimse uğraşmıyor. Oysa ki günde 100 müşteriden bu şekilde fark alınsa işletme günlük 2-3 bin TL haksız kazanç sağlıyor” dedi.