Çevre kelimesi Türkçe kökeni olan bir sözcüktür. Tarihte bu sözcüğün yazılı olarak ilk geçmiş olduğu yazınsal yapıt Şeyyad Hamza’nın 1353 yılından ilkin yazdığına inanılan Destan-ı Yusuf eseridir, “çevresinde Yusuf’un oturdular.” şeklinde geçmektedir. Çevre eş anlamlısı nedir? Çevre kelimesinin eş anlamlısını öğrenmek için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
ÇEVRE EŞ ANLAMLISI
Çevre kelimesinin bir şeyin yakını, dolayı anlamı için eş anlamlısı çevre ya da periferidir. Çevre sözcüğü Arapça kökenli bir sözcük olup Arapça “atraf” kelimesinden alıntıdır. Bu kelime yöre, taraflar, dört yön anlamı taşımaktadır. Periferi kelimesi ise İngilizce “periphery” ya da Fransızca “périphérie” sözcüğünden alıntıdır ve çevre, çevre, dış kenar anlamına gelmektedir. Bu kelime Eski Yunanca “periphéria” doğrusu çevresini dolanan kelimesinden alıntılanmıştır. Yağlık, sırma işlemeli, büyük mendil anlamına gelmektedir ve çevre sözcüğü de bu anlamı taşımaktadır. Bu yüzden çevrenin eş anlamışı olarak yağlık kelimesi de kullanılmaktadır. Bu eş anlamlı sözcükler gerçek manada kullanılan çevre kelimesinin eş anlamlısıdır. Şu demek oluyor ki çevre eş anlamlısı olarak çevre yada yağlık kelimeleri kullanılabilmektedir.
Aynı mevzu ile ilgisi bulunan kimselerin tümü anlamı için çevre eş anlamlısı muhittir. Çevre kelimesi Arapça kökenli bir sözcük olup çevre, kuşatan anlamına gelmektedir. Çevre sözcüğünün anlamı çevre sözcüğünün mecaz anlamını taşımaktadır. Çevre kelimesinin bir öteki anlamı da bir kimse ile ilişkisi bulunanlardır ve çevre sözcüğü gene bu anlamı karşılamaktadır.
Çevre kelimesinin bir öteki anlamı ise bir birimden ilkin yada sonrasında gelen aynı türden birimlerin tümüdür. Bu anlam çevre kelimesinin dil bilgisi anlamı olup gene bu anlam için çevre sözcüğünün eş anlamlısı konteksttir. İngilizce “context” ya da Fransızca “contexte” olan bu sözcük bir olayın etrafındaki koşulların tümü anlamına gelmekle beraber Latince kökenlidir. Latincede “contextus” doku anlamına, “texere”, “text” dokumak anlamına gelmektedir. Bu sözcüklerin bir araya gelmesiyle bağlam kelimesi evirilmiştir.
ÇEVRE NE DEMEK? TÜRK DİL KURUMU’NA GÖRE ÇEVRE TANIMI
Çevre kelimesi –a/-e ekini alarak çevirmek fiilinden türemiş bir sözcüktür. Eski Türkçede doğrusu 8 ila 11. Yüzyıl içinde “çevür” olarak geçen bu eylem süre içinde günümüzdeki çevir halini almıştır. Dilimiz fazlaca üretken bir dildir ve bunun sebeplerinden birisi de yapım ekleridir. Sözcüklerin beden ve köklerine vardığında onlara değişik anlamlar kazandıran bu ekler dört şekildedir: isimden isim yapma ekleri, isimden eylem yapma ekleri, fiilden isim yapma ekleri ve fiilden eylem yapma ekleri. Çevre kelimesi de fiilden isim yapma eklerinden –a/-e ekini almıştır. Bu ek işlek olmayan eklerden biri olup çoğu zaman nesne ve yeri ifade etmek adına kullanılırlar.
Türk Dil Kurumu’na nazaran çevre kelimesinin 8 değişik anlamı bulunmaktadır:
- Bir şeyin yakını, dolayı, çevre, periferi
- Kişinin içinde bulunmuş olduğu toplumu oluşturan ortam
- Yağlık
- Aynı mevzu ile ilgisi bulunan kimselerin tümü, çevre
- Bir kimse ile ilişkisi bulunanlar, çevre
- Bir birimden ilkin yada sonrasında gelen aynı türden birimlerin tümü, bunların oluşturduğu minik grup, bağlam.
- Düzlem üstündeki bir şekli sınırlayan çizgi.
- Yaşamın gelişmesinde etkili olan naturel, toplumsal, kültürel dış faktörlerin bütünlüğü.