TÜİK, enflasyon sepetinde yer edinen ürünleri ve ağırlıklarını güncelledi. Buna nazaran; sepette 406 madde ve 913 madde çeşidi dikkate alınacak.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun web sitesinde yer edinen açıklamaya nazaran, her yıl fiyat derlenen yerleşim bölgeleri ve iş bölgeleri, endeks sepetinde yer edinen ürünler ve ağırlıklarıyla ürünlerin tanımları güncelleniyor. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) sepeti ve ağırlıkları ile açıklanan değişiklik oranları tek kişi ya da belirli bir gelir grubuna ilişkin olmayıp, ülke ortalamasını yansıtıyor.
2019’dan bu yana Gelir İdaresi Başkanlığından (GİB) iş yerlerine ilişkin ciro verilerinin elde edilmesi ile perakende sektöründe yer edinen marketler ve giyim mağazaları için ciro değerleri kullanılarak iş yeri örneklemi yapılıyor. Her yıl aralık ayında en güncel ciro verileri incelenerek, il bazında fiyat derlenen iş bölgeleri gözden geçiriliyor. Perakende tecim sektöründe yer edinen iş yerlerinin il bazında ciro büyüklükleri baz alınarak tüketicilerin o ilde yoğun olarak tercih etmiş olduğu, en fazlaca satış meydana getiren zincir ve mahalli firmalardan fiyat derlenmesi hedefleniyor.
2024’te TÜFE’de 81 ilin tamamı ve 227 ilçe kapsamında, 28 bin 852 iş yeri ve 5 bin 246 konuttan (kira) 406 madde, 913 madde çeşidi için her ay ortalama 608 bin 594 fiyat derlenecek.
O senenin aralık ayında her yıl meydana getirilen güncellemede, ağırlığı artan mal ve hizmetler endeks sepetine eklenip, ağırlığı azalan ürünler sepetten çıkartılıyor. Böylece, TÜFE sepetinde yer edinen ürünlerin sayısı her yıl değişime uğruyor. Güncel verilere nazaran, bu yıl sepete yeni giren maddeler votka, hanım montu, düğün, nişan ve benzeri toplantılar için salon kirası; sepetten çıkan tek madde ise çocuk ayakkabısı (deri yada yapay deri) oldu.
Öte taraftan, makarna, süt, sigara, ayakkabı (hanım için), elektrikli süpürge, gizleme ve muhafaza malzemeleri, öteki sıhhat ürünleri, otomobil (dizel), otomobil (benzinli), köprü geçiş tutarı, tren tutarı (şehirlerarası), tayyare bileti tutarı, sportif faaliyetler için meydana getirilen ödemeler, hususi tv ve çevrim içi gösterim hizmetleri, magazin ve dergiler ve saat maddeleri altında kapsanan madde çeşitleri ve madde çeşit ağırlıkları güncellendi.
Ana grup ağırlıkları belirlendi
TÜFE hesaplamalarında kullanılacak ana grup ağırlıkları sırasıyla şu şekilde;
- besin ve alkolsüz içeceklerin ağırlığı yüzde 25,43’ten yüzde 24,98’e geriledi.
- konutun ağırlığı yüzde 16,61’den yüzde 14,2’ye geriledi.
- ulaştırmanın ağırlığı yüzde 15,08’den yüzde 17,35’e terfi etti.
Sıhhat ve eğlence grubunda artış
Sıhhat, eğlence ve kültür, lokanta ve oteller, eğitim, giyim ve ayakkabı, alkollü içecekler ve tütün grup ağırlıkları artarken, ev eşyası ile çeşitli mal ve hizmetlerin ağırlığı düştü. Iletişim alanında grup ağırlığının değişmediği gözlemlendi.
Bu ağırlıklar, alkollü içeceklerde ve tütünde yüzde 3,75, eğitimde yüzde 1,79, giyim ve ayakkabıda yüzde 6,94, ev eşyasında yüzde 8,12, sağlıkta yüzde 3,71, haberleşmede yüzde 3,33, eğlence ve kültürde yüzde 3,33, lokanta ve otellerde yüzde 8,17, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 4,29 olarak belirlendi. (AA)