Endüstri ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, DEVA Partisi Mersin Milletvekili Mehmet Güvenilir Ekmen’in Ulusal Uzay Programı kapsamındaki hedeflere ilişkin yazılı sual önergesini yanıtladı.
Son yıllarda uzay alanında mühim kazanımların elde edildiğini belirten Kacır, 2018’de Türkiye Uzay Ajansının (TUA) kurulması ve 2021’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafınca Ulusal Uzay Programı’nın duyuru edilmesiyle uzay çalışmalarının ön plana çıktığını altını çizdi.
Bakan Kacır, Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın 19 Ocak’ta Internasyonal Uzay İstasyonu’na gönderilerek, ilk kez insanlı uzay operasyonlarında yer alındığını ve bu alanda mühim bir eşiğin geride bırakıldığını aktardı.
Türkiye’nin uzay çalışmalarında fazlaca sayıda uydu ve roket projesinin bulunduğunun altını çizen Kacır, uydu üretiminde birçok yerli firmayla çalışıldığını açıkladı.
“YERLİLEŞTİRME VE GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI YAPILMAKTADIR”
Mehmet Fatih Kacır, TÜRKSAT’ın iletişim uyduları ile GÖKTÜRK uzaktan idrak etme uydularının durağan(durgun) yörüngede hizmet verdiğini anımsatarak, şöyleki devam etti:
“Kendi ürettiğimiz TÜRKSAT 6A uydusunun 2024 yılı içinde fırlatılıp yörüngesine yerleştirilmesi planlanmaktadır. 2017 senesinde başlanan metre altı çözünürlüğe haiz yerli ve ulusal ilk gözlem uydusu İMECE Projesi vasıtasıyla ise sıfırdan yer gözlem uydusu ve yer istasyonu alt sistemlerini tasarlayıp üretebilecek kabiliyete haiz ülke konumuna gelinmiştir. Ek olarak gelecekteki gözlem ve iletişim uydularının yurt içinde üretilmesine yönelik eleştiri bir altyapı olan Uydu Montaj, Entegrasyon ve Kontrol Merkezi kurulmuştur. Önümüzdeki dönemlerde küp uydu geliştirme faaliyetlerine devam edilmesi de planlanmakta, uydu itki sistemleri ve öteki alt sistemler üstüne yerlileştirme ve geliştirme emekleri yapılmaktadır.”
Yerli uyduları uzaya çıkaracak bağımsız ve yerli fırlatma sistemlerinin tasarlanmasına yönelik yurt içi ve yurt dışı ortaklıklar üstünden çalışmaların sürdüğünü aktaran Bakan Kacır, Ulusal Uzay Programı kapsamındaki “Ay Projesi” için lüzumlu yerli ve ulusal Hibrit İtki Sistemleri, uçuş bilgisayarı ve çeşitli yerli uydu ekipmanlarının tasarımına, geliştirilmesine devam edildiğini bildirdi. Mehmet Fatih Kacır, gözlem ve iletişim uydu projelerinde elde edilmiş informasyon ile tecrübenin “Ay Projesi”ne taşınacağını kaydetti.
Uzay Havası Uygulama Merkezi’nin bu yıl içinde kurulmasının öngörüldüğünü ifade eden Kacır, yerli ve ulusal kaynakların verimli, etkin kullanılması amacıyla TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi ile Doğu Anadolu Gözlemevi’nin entegre edilerek tek bir ulusal araştırma alt yapısı haline getirildiğini belirtti.
UZAY KANUNU VURGUSU
Endüstri ve Teknoloji Bakanı Kacır, uzay farkındalığını çoğaltmak, insan kaynağının geliştirilmesi amacıyla TEKNOFEST, bilim şenlikleri, kariyer fuarları şeklinde proje ve etkinliklerde emekler yapıldığını, çeşitli illerde sema gözlemlerini kolaylaştırmak için “Karanlık Sema Parkları”nın inşasına başlandığını söyledi.
Ulusal Eğitim Bakanlığının programı kapsamında Türkiye Uzay Ajansı tarafınca uzay mevzusunda gereksinim görülen alanlarda eğitim almaları için yurt dışına talebe gönderildiğini bildiren Kacır, şunları kaydetti:
“Öncelikli hedeflerimiz, uzaya uydu sistemleri götürebilecek roket sistemleri vasıtasıyla uzaya bağımsız erişim sağlamak ve uzay limanı kurma projesidir. Önümüzdeki dönemde insanlı uzay araştırmaları, uzay keşifleri, uzay istasyonları şeklinde tüm kıymet zincirinde daha çok rol üstlenebilmek amacıyla Türk endüstri ve teknoloji ekosisteminin kuvvetli şekilde desteklenip yönlendirilmesine devam edilecektir. Bu bağlamda; Türkiye’de uzay alanında internasyonal bir çalıştay düzenlenmesi, TUA’nın uzun vadeli programlar başlatmasına olanak tanıyacak düzenlemeleri kapsayacak bir uzay kanununun TBMM’ye sunulması ve Ankara’da bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurulması da planlanmaktadır. Ülkemizin, Ulusal Uzay Programı kapsamında 2030 yılına kadar gerçekleştirmeyi hedeflediği mühim projeleri bulunmaktadır. Uzay teknolojisi alanındaki çalışmalara yoğun bir halde devam edilerek, önümüzdeki 10 yıl içinde bölgede ve dünyada uzay ekosisteminin mühim oyuncularından biri olunması hedefine doğru emin adımlarla ilerlenmektedir.”