Ak kelimesi Eski Türkçeye ilişkin olan bir sözcüktür. 735 yılından kalma Orhun Yazırları ak kelimesinin geçmiş olduğu tarihte malum en eski kaynaktır. Kaşgari’nin Divan-i Lugati’t Türk’ünde ak kelimesi Oğuzlarda herhangi bir şeyin beyaz olanı şeklinde geçmektedir. Ak kelimesinin eş anlamlısının ne işe yaradığını merak ediyorsanız okumaya devam edebilirsiniz.
AK EŞ ANLAMLISI
Ak kelimesinin ilk anlamı olan siyah karşıtı anlamı kelimenin gerçek anlamıdır. Bu anlamda ak kelimesinin eş anlamlısı beyaz sözcüğüdür. Beyaz Arapça kökenli bir sözcüktür ve “byd” kökünden gelen “bayad” şu demek oluyor ki beyazlık, beyaz renk kelimesinden alıntıdır. Akın eş anlamlısı olarak kullanılabilecek sözcüklerden bir diğeri ise temizdir. Temiz kelimesi de Arapçadan dilimize geçmiş sözcüklerden biridir. Arapçada “myz” kökünden gelen “tamyizin” anlamı ayıklama, seçme, artımadır. Ak eş anlamlısı olarak bir başka sözcük de dürüsttür. Dürüst kelimesi Farsçada sağlam, düz, doğru öz ya da şahıs anlamına gelen drust kelimesinden türemiş ve Türkçemize geçmiştir.
AK NE DEMEK? TÜRK DİL KURUMU’NA GÖRE AK TANIMI
Ak kelimesi hem bir isim hem de bir sıfattır. Türk Dil Kurumu’na nazaran ak sözcüğünün 6 değişik anlamı bulunmaktadır:
- Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı.
- Bu renkte olan.
- 3 Beyaz kir.
- Temiz.
- Dürüst.
- Sıkıntısız, rahat
Bu anlamları haricinde ak kelimesinin bir de cenup anlamı vardır. Akdeniz ve akyel, ak sözcüğünün bu anlamda kullanıldığı yerlerden ikisidir. Ak kelimesini cümle içinde kullanmak isteyen şahıs “Onun en sevilmiş olduğu güller ak olanlardı.” Şeklinde kullanabilmektedir.