7 Ocak 2022 tarihinde dünyada ilk kez bir domuzdan insana kalp nakli yapılmıştı.
ABD’de ölmek suretiyle olan 57 yaşındaki kalp hastası David Bennett domuz kalbi yardımıyla hayata tutundu. Sadece 8 Mart’ta yaşamını kaybetmişti.
Bennett organ reddi değil kalp yetmezliğinden yaşamını yitirmişti.
Şu demek oluyor ki domuz kalbi işe yarıyordu fakat insana daha uyumlusunu yaratmak gerekiyordu.
İşte güzel haber Japonya’dan geldi.
Japon girişimi PorMedTec’in ABD’li biyoteknoloji şirketi eGenesis ile beraber geliştirdiği projede yoğun bir genetik mühendislik emek harcaması ortaya konuldu.
Ve genetiği düzenlenmiş domuz hücreleri, bazı hücre klonlama teknikleri kullanılarak genetik açıdan modifiye edilmiş domuz embriyoları oluşturuldu.
Sonrasında da bu embriyolar, anne domuzun rahmine yerleştirildi ve üç domuz yavrusu dünyaya geldi.
Şimdi bu üç domuzdan oldukça daha uygun organlar alınıp sıhhat problemi yaşayan insanlara nakledilecek.
Eğer bu organlar büyük uyum içinde çalışırsa gelecekte çalışmayan, ziyan olmuş organları otomobil yedek parçası benzer biçimde değiştirebileceğimiz yeni bir döneme girebiliriz.
Bu da averaj yaşam süresini artırır.
Bu gelişmeden sonrasında toplumsal medyada “Domuz kalbinin insana nakli helal mi haram mı?” sorusu gene gündeme geldi.
2022’de Bennett vakasında olduğu benzer biçimde bu soruya gene Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı’nın sitesindeki şu izahat cevap olabilir:
“Yaşamsal öneme haiz bir tedavinin helal olan nesnelerle yapılabilme imkanı bulunmadığı hallerde (fakirlik gereği), tedavide haram olan nesnelerden de yararlanılabilir.
Bu itibarla, kalp kapakçığının değişmesi mecburi olan bir hastanın tedavisinde, helal yollarla bir alternatif bulunmaması ya da bulunan öteki çözümlerin verimli ve sıhhatli olmaması halinde, domuzdan elde edilmiş kalp kapakçığının kullanılması da caiz olur.” Özetle dinen domuz organlarının insanlara naklinde bir problem yok.
Türkiye organ naklinde Japonya’dan bile oldukça ileride.
Japonya’da yılda averaj 400 organ nakli gerçekleşiyor. Türkiye’de ise 2002-2023 yılları aralığında 74 bin 704 organ nakli gerçekleştirildi.
Eğer vatanımızda genetik açıdan modifiye edilmiş domuzlar yetiştirebilirsek organ naklinde önder ülkelerden biri olabiliriz.
***
İŞTE İDEALİST ÖĞRETMEN
Kayseri’de Osman Parlak zeka Yücesan İlkokulu’nda öğretmenlik icra eden Şule Yüksel, 14 Şubat Sevgililer Günü’nde de Sulh Manço’nun Kara Sevda isminde şarkısıyla öğrencilerine fizyolojik aktivite yaptırdı.
Ve evlatların Şule öğretmenle dans ederken çekilen görüntüleri toplumsal medyada ilgi görmüş oldu.
Meğer Şule öğretmen her sabah derse girmeden ilkin öğrencilerine müzik eşliğinde dans ve fizyolojik aktivite yaptırıyormuş.
Böylece çocuklar derslerine daha motive oluyor ve okulla olan sevgileri artıyordur diye tahmin ediyorum.
İşini sevmiş olarak icra eden Şule öğretmen kim bilir kaç çocuğun hayatına dokunuyor.
İşte idealizm bu tarz bir olay.
Öğretmenler küstürülmezse, mesleklerini şevkle yaparlarsa oldukça daha başarı göstermiş nesiller yetişir.
Şule öğretmeni kutluyorum.
***
AKDENİZ DİYETİNE RAKİP Mİ ÇIKTI?
Sıhhatli ve uzun yaşam denince akla ilk Akdeniz rejimi gelir.
Santiago de Compostela Üniversitesi’nden bilim adamları ise Atlantik rejiminin, Akdeniz rejimine rakip olabileceğini ortaya çıkardı.
İspanya’nın A Estrada komününde yaşayan 231 ailenin beslenme alışkanlıklarını bir yıl süresince inceledi.
Bilim adamları, Atlantik rejiminin yüksek gerilim, yüksek trigliserit seviyeleri yada yüksek açlık şekeri düzeylerinde mühim tesir yaratmadığını fakat bel çevresi ölçümlerini iyileştirdiğini ve HDL (iyi kolesterol) seviyesini düzelttiğini deklare etti.
Atlantik rejimi, bolca oranda deniz ürününün yanı sıra sebze, meyve, tam tahıllı yiyecekler, zeytinyağı, süt ve peyniri içeriyor.
Uzmanlar Atlantik rejiminde daha oldukça haşlama ve güveçte pişirme benzer biçimde tekniklere ağırlık verildiğini, bunun da gıdaların daha iyi sindirilmesini sağladığını söylüyor.
Aslına bakarsak Atlantik rejimi, Akdeniz rejimine oldukça benziyormuş fakat taze balık ve kabuklu balık ürünlerine daha oldukça ağırlık veriyormuş.
Ek olarak kırmızı et, yumurta ve süt ürünleri benzer biçimde yüksek proteinli besinlerle tahılların tüketimini daha oldukça teşvik ediyormuş.
Özetle Atlantik rejimi, Akdeniz rejimi kadar etkili değil fakat öteki bazı rejimlere nazaran sıhhatli yaşam için iyi bir alternatif sunuyormuş.
Atlantik rejimi sıhhatli yaşam haberlerinde yeni gündem ve farklılık arayanlar için alternatif olabilir.
***
KOZLARINI SİYAD’DA PAYLAŞACAKLAR
Beyazperde Yazarları Derneği’nin (SİYAD) 56. Türkiye Sineması Ödülleri adayları açıklandı.
Nuri Bilge Ceylan’ın ‘Kuru Otlar Üzerine’ filmi 11 kategorinin hepsinde adaylık kazanmıştır.
Özcan Alper imzalı ‘Karanlık Gece’ 10, Parlak zeka Demirkubuz’un ‘Yaşam’ filmi de dokuz kategoride 10 adaylık elde etti.
Türkiye’de birçok ödül dağıtılıyor, mühim festivaller düzenleniyor ve çoğunda jüri üyelerinin seçimleri münakaşa yaratıyor.
SİYAD’ın verdiği ödüllerde ise nadiren münakaşa çıkıyor.
Beyazperde yazarlığına büyük emek vermiş, deneyimli beyaz perde eleştirmenlerinden oluştuğu için beyaz perde sektöründe ‘SİYAD hak edene ödül verir’ algısı var.
Bu algıyı oluşturmak Sİ- YAD’ın ne kadar saygı duyulan bir dernek bulunduğunun göstergesi.
İki ay ilkin Ceylan ve Demirkubuz içinde büyük tartışmalar yaşanmıştı. Hatta iki usta yönetmeni kafes dövüşüne çağrı edenler bile oldu.
Uzun zamandan sonrasında Ceylan ve Demirkubuz’un filmleri aynı dönemde gösterime girdi.
Bakalım SİYAD ödüllerinde hangi yönetmen galip çıkacak.
Ödüller, 4 Mart’ta düzenlenecek törende sahiplerine verilecek.
***
Altyazı
“Yardımseverlik piyasa yapmanın yeni adı oldu çıktı. Yardımseverlik aç köpeğin önüne kemik atmak değildir. Minimum köpek kadar aç olduğunda kemiğini onunla paylaşmaktır.” (Kış Uykusu)