Türk Pediatri Kurumu Derneğinin KKTC’de gerçekleştirdiği 59’uncu Türk Pediatri Kongresi’nde basın toplantısı düzenlendi. Söz mevzusu görüşmede, “Çocuklar Masumdur” ana temasıyla çocuk sağlığı ve hastalıkları hakkında son bilimsel gelişmeler değerlendirildi.
Türk Pediatri Kurumu Derneğinin KKTC’de gerçekleştirdiği 59’uncu Türk Pediatri Kongresi’nde düzenlenen basın toplantısında, çocuklarda ezbere kullanılan besin takviyeleri, vitaminler vb. ile aşı karşıtlığı mevzusundaki tehlikelere parmak basıldı. Prof. Dr. Ertuğrul Kıykım, “Tıpkı aşı karşıtlığında olduğu benzer biçimde bu mevzuda da kontrolsüz bir yayılım var. Yüzde 99’u tabip olmayan kişiler.” diye konuştu.
Türk Pediatri Kurumu Derneği (TPK) tarafınca 22-26 Mayıs tarihleri içinde KKTC’de meydana gelen kongrede öne çıkan mevzular içinde çocuklardaki beslenme bozuklukları, aşı karşıtlığının tehlikeleri ve ezbere kullanılan vitamin, besin takviyelerinin yaratacağı riskler masaya yatırıldı. Toplantıya, TPK Başkanı Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, TPK Yönetim Kurulu Üyesi ve Kurultay Başkanı Prof. Dr. Özgür Kasapçopur, TPK Yönetim Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Fügen Çullu Çokuğraş, Prof. Dr. Ertuğrul Kıykım, Prof. Dr. Çiğdem Aktuğlu Zeybek, Prof. Dr. Ömer Faruk Beşer, Prof. Dr. Cengiz Candan ile Prof. Dr. Nur Canpolat katıldı.
“Eksiklik var ise, beslenme bozukluğu var ise evet”
Prof. Dr. Fügen Çullu Çokuğraş, çocuklarda yetersiz beslenme tehlikesine değinerek hastanede yatan çocuk hastalar içinde meydana getirilen bir araştırmadan söz ederek; “Beslenme yetersizliği oranları yüzde 11 ila 16 içinde kilo ve boy açısından malnütrisyon (yeteriz beslenme) mevcuttu. İlk 5 yaş oldukça mühim beslenme bozukluğu açısından. İlk 5 yaşta olan beslenme bozukluğu, daha sonraki hayatındaki birçok hastalık için son aşama mühim bir kriter. Bu, yalnız gelişme, gelişmeyle ilişkili değil. Nörolojik gelişimle, bağışıklık sisteminin gelişimiyle, daha ileride ortaya çıkabilecek olan bazı hastalıklarla ilişkili. Yalnız kilo değil, kaliteli kilo mühim gelecekteki hastalıklar açısından” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Fügen Çullu Çokuğraş, ufaklıklara ezbere vitamin verilmemesi icap ettiğinin altını çizerek; “Bebeklerde ilk 2 yaşına kadar ve hemen sonra da kışları D vitaminli ne olursa olsun kullanıyoruz. Türkiye’deki annelerde demir eksikliği olması sebebiyle, 4’üncü aydan sonrasında ne olursa olsun demir damlasına başlayın diyoruz. Ondan sonrasında ise ‘Ne olursa olsun kullanın’ dediğimiz hiçbir şey yok. Vitaminler hepimiz için kullanılması gereklidir diye bir şey yok. Eksiklik var ise, beslenme bozukluğu var ise o vakit evet” şeklinde konuştu.
“Aşı karşılığına benzer bir durum var“
Prof. Dr. Ertuğrul Kıykım da bu mevzuda toplumsal medya üstünden yayılan akımların oldukça büyük çekince yarattığını dile getirerek şu uyarılarda bulunmuş oldu; “Bu mevzuda da aslına bakarsak aşı karşılığına benzer bir durum var. Şu şekilde ki, kontrolsüz bir yayılım var toplumsal medyada. Yüzde 99’u tabip olmayan, başka başka kişiler. İçlerinde imam bile var! Bunu için çocuğunuza iyi gelecek, şunu almanız lazım, hepimiz bundan kullansın. Şu demek oluyor ki bu şekilde bir tanımlama asla yok. Her çocuğun metabolizması birbirinden farklıdır. Şu takviyeyi hepimiz kullansın diye bir çıkarım asla olması imkansız. Fakat instagram’da bizim de önümüze düşüyor. Bunu hepimiz içsin. Söylediğim benzer biçimde imam da var, beslenme uzmanıyım diyen de var. 1 milyon takipçili olan influencer var. Ben kullandığım oldukça iyi geldi diyor, gönül rahatlığıyla hepimiz kullansın diye öneriyor. Bu platformlarda tabip linçlenirken bu önerileri yapanların kim olduğuna bakılmıyor. Aslen iş, oldukça tehlikeli boyuta gidiyor. Örneğin geçenlere gördüm, her çocuk magnezyum kullanmalı diye bir izahat var. Bu şekilde bir dünya yok! Yada her çocuk balık yağı içmek zorunda değil. Balık yağı eşzamanlı kanamayı kolaylaştıran bir ürün. Çocuğun kanamalı bir hastalığı var ise bunu kullanamaz. Besin takviyesi diye geçmiş olduğu için oldukça güvenli olduğu düşünülüyor fakat kontrolsüz besin takviyesi yetişkinlerde bile karaciğer disfonksiyonu, böbrekti hasarı yada kemikte bazı bulgulara yol açabiliyor. Bizim vatanımızda oldukça tehlikeli bir söz var: Ya bu bitkisel aslına bakarsan”
“Depremden sonrasında bazı bölgelerde daha da kötüleşmiş olabilir bu durum”
Prof. Dr. Ömer Faruk Beşer ise bu mevzuda ana kuralın aslına bakarsak “doktor kontrolü” kuralı olması icap ettiğini kaydederek Instagram’dan, YouTube’dan önümüze düşen bu benzer biçimde paylaşımlardan ailelerin uzaklaştırılması icap ettiğini altını çizdi. Prof. Dr. Beşer, beslenme bozukluğunun yalnız azca beslenmekle ilişkili olmadığını da aktardı ve şu açıklamayı kaydetti;
“Çocuk alması ihtiyaç duyulan kaloriyi yalnız ekmekten alıyor mesela. Boyu, kilosu, görüntüsü düzgüsel benzer biçimde durabiliyor. Fakat aslına bakarsak orada da bozukluk var. Aşırı kiloluluk yada yanlış içerikle beslenme söz mevzusu. Şu demek oluyor ki çocuğun boyu, kilosu iyi fakat tükettiği yalnız karbonhidrat. Yeteri kadar protein alamaması, büyümesi, zeka gelişimi, birçok fonksiyonu için alması ihtiyaç duyulan gıdayı alamaması durumu. Bu tarz şeyleri da saptamak oldukça zor. Azca yada fazla alımı tespit edebilmemiz lazım. Şimdiye dek meydana getirilen çalışmalara baktığımızda yatan hastalar çocuklarda yüzde 11-16 içinde olan yetersiz beslenme oranı ayaktan başvuran çocuklarda da (zelzele öncesinde) yüzde 5 ila 10 civarında. Depremden sonrasında bazı bölgelerde daha da kötüleşmiş olabilir bu durum”
“Çocuk felci difteri tekrardan gelebilir”
TPK Başkanı Prof. Dr. Haluk Çokuğraş ise aşı karşıtlığının ürkütücü boyutlara ulaştığını vurgulayarak şu detayları aktardı; “Korkuyoruz bu sebeple vatanımızda aşılanma oranlarının düşmesi bir tarafa, yurdumuza aşısız gelen oldukça sayıda çocuğun, göçlerin bulunduğunu biliyoruz. Onlardan gelebilecek çocuk felçli difteri benzer biçimde oldukça ciddi, şimdilerde artık Türkiye’de görmediğimiz fakat iyi tedbir alınmazsa maalesef yakında yeniden karşılaşmak zorunda kalacağımız bazı hastalıklar var. Çocuklar yalnız ailelerin evlatları değil, tüm toplumun çocuğudur. Aşı karşıtlığı cemiyet sağlığını riske sokan davranıştır. Çocukluk çağı aşıları mecburi hale gelmelidir. Aşısız evlatların okula alınmadığı ülkeler var. Onun için yasal zorunluluk haline getirilmelidir. Ben burada Sıhhat Bakanlığı’na oldukça ciddi bir iş düştüğünü düşünüyorum. Hepimiz ne vakit aşıyla ilgili bir şey söylesek, inanılmaz bir linç yiyoruz. Toplumsal medyada ‘Sizin asacağız, keseceğiz, mahkemelerde sürdüreceğiz’ bir sürü tehditle karşılaşıyoruz. Fakat bakanlık yetkilileri bununla ilgili bizim yanımızda durmuyorlar. Daha yukarıdan, daha yüksek bir sesle, hatta bazı yasalarla bunun önlenmesi gerekiyor”
“Derhal ve hızla tedbir alınmalı”
Prof. Dr. Çiğdem Aktuğlu Zeybek ise mevzuyla ilgili olarak, aşı karşıtlığına topuk kanı tarama karşıtlığının da eklendiğini, bunun da bazı kalıtsal ve hasar bırakan hastalıkların erken tespiti açısından büyük bir çekince yarattığını belirtti.
Prof. Dr. Zeybek, “Tam aşılı evlatların oranı 2008’de yüzde 80,5, 2013’de yüzde 74,1 iken, 2018’de yüzde 66,9. 2023 daha açıklanmadı, bu oran oldukça daha düşecek büyük olasılıkla. Bu aşı karşıtlığına şu anda tarama karşıtlığı da eklendi. Topuk kanı karşıtları, kanlar alınmıyor, tanılar gecikiyor. Bunlar da toplumsal medyada oldukça etkili oluyorlar. Bunlar, çocuğun sıhhatli gelişmesini engelleyecek olan bir ekip tepkiler. Derhal ve hızla tedbir alınması icap ettiğini düşünüyorum” diyerek sözlerini tamamladı. (DHA)