Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023’te yaşanmış olan ve 11 ili etkileyen depremlerin peşinden bir yıl geride kaldı.
Depremde ağır hasar oluşan yapılar yıkılırken, hafifçe hasar alan yada riskli olduğu tespit edilen bazı binalar için kullanıcılar güçlendirme yolunu tercih ediyor. Yıkıp tekrardan hayata geçirmeye (kentsel dönüşüm) nazaran daha azca maliyetle ve daha kısa sürede meydana gelen güçlendirme işlemi tamamen bilimsel metotlarla hayata geçiriliyor.
Uzmanlar, şiddetli bir depremde hasar alması beklenen ülke genelindeki 6,5-7 milyon riskli konutun 5 milyonunun güçlendirmeyle kurtarılabileceğini belirtiyor.
Hepsinde mümkün olmasa da konutun içinde yaşayanlar varken güçlendirme işlemi yapılabileceğine dikkati çeken uzmanlar, güçlendirmenin uzun devam eden emekler sonrası belirlenen en ideal yöntemlerle gerçekleştirildiğini, tüm süreçlerin titiz bir halde takip edildiğini konu alıyor.
“RİSKLİ KONUTLARIN DÖNÜŞÜMÜ VE GÜÇLENDİRİLMESİ İÇİN ACELE EDİN”
DEGÜDER Başkanı Sinan Türkkan, AA muhabirine, binaların yıkılması ve çökmesinin asla yazgı olmadığını, doğru zemin, araç-gereç ve sistemin bir araya vardığında asla çökme yaşanmayacağını söylemiş oldu.
Riskli konutlarda oturan vatandaşlara binalarını bir an ilkin dönüştürmeleri yada güçlendirmeleri mevzusunda davet meydana getiren Türkkan, bu aşamada süreçlerin hızlandırılması ve destek sağlanmasının önemine işaret etti.
“KAROT ALMAK YAPINIZA ZARAR VERMEZ”
Türkkan, güçlendirmeye ilişkin kafalardaki sual işareti bırakan ve dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan maddelerin başlangıcında “karot almanın binaya zarar vermeyeceğinin” geldiğini altını çizdi.
Güçlendirme yaparken ilk olarak yapının iyi tanınması ve çözümleme edilmesi icap ettiğini dile getiren Türkkan, şu şekilde konuştu:
“Dolayısıyla yapıdan karot alınması, zemin etüt çalışmalarının yapılması, kolon-kiriş-perde elemanlarında sıyırma ve ultrason okuma işlemleri ile donatı tespitinin yapılması, yapının rölevesinin çıkarılması şeklinde işlemler zorunludur. Bu işlemlerin sayısı 2018 Türkiye Bina zelzele Yönetmeliği kapsamında talep edilmiş olduğu seviyede olmalıdır. Yapınızı doğru tanıyıp hastalığı doğru teşhis edebilmek ve doğru tedaviyi yönlendirmek için gereklidir. İşini iyi meydana getiren firmalar ile bu seviyede karot sayısı pazarlığı yapılmamalıdır.”
“YAPININ MEVCUT DURUMUNU DOĞRU AKTARMAK GEREKİR”
Türkkan, ikincil olarak “yapının mevcut durumunu doğru aktarmak icap ettiğini” ifade ederek, şu detayları verdi:
“Güçlendirme yapmak istediğiniz bir yapı var, bunun ruhsat projesi mevcut olabilir sadece yerinde denetim edilerek mevcut durum projesinin kesinlikle çıkarılması ve teyit edilmesi gerekir. Taşıyıcı sistem eleman boyutları, yerleşim yönleri kullanılan donatılar imalat aşamasında maalesef farklılık göstermektedir. Yetkin işçi çalıştırılmaması, projenin yanlış uygulanması, eleman eksiklikleri ve kimi zaman yeni taşıyıcı elemanların imalat aşamasında eklenmesi sıkça karşılaştığımız etmenlerdir. Bunlar imalat aşamasında yapılabildiği şeklinde süre ilerledikçe sonradan da yapıda müdahaleler sonucu olabilmektedir. Yapının mevcut durumunu uzman ekiplerle doğru teşhis etmek yapıya doğru ve güvenilir güçlendirme çözümleri getirecektir.”
“ÇIKARCILARA FIRSAT VERMEYİNİZ”
Çıkarcılara fırsat verilmemesi icap ettiğinin altını çizen Türkkan, şu açıklamalarda bulunmuş oldu:
“Bildiğiniz suretiyle bilhassa 6 Şubat depremleri sonrası güçlendirme çalışmalarına olan talep ve ilgi artmış durumda. Talep artınca birçok şahıs bu alanda iş imkanı gözeterek güçlendirme alanında çalışmaya yönelmiştir. Yalnızca alanında uzman, yetkin mühendislerle çalıştığınıza güvenilir olun. Performans analizi ve güçlendirme emekleri detaylı çözümleme ve uzun uğraş gerektiren duyarlı bir mevzudur. Hastalık mevzusunda doktor seçerken gösterdiğiniz hassasiyeti can güvenliğiniz için bu mevzuda da gözetmeniz gerekir.”
“KAT MALİKLERİNİN ORTAK KARARI ÖNEMLİDİR”
Sinan Türkkan, güçlendirme yaptırmak isteyen apartman ya da site blokları şeklinde kalabalık yapılarda kat maliklerinin anlaşmasının ve güçlendirme emek harcaması için ortak karar vermesinin süratli yol alabilmek için oldukça mühim bulunduğunu söylemiş oldu.
Türkkan, “Banyosunun fayansı kırılmasın, mutfağının dolabı değişmesin diye güçlendirme çalışmalarına mesafeli davranan ve kendinin olduğu şeklinde öteki tüm kat maliklerinin can güvenliğini tehlikeye atan maliklerin güçlendirme mevzusunda ortaklaşa iş yapması süratli ve etkili yol alınmasını sağlamaktadır.” diye konuştu.
GÜÇLENDİRME MALİYETİ
Güçlendirme projeleri hazırlanırken yıkıp tekrardan hayata geçirmeye nazaran daha ekonomik olmasının öngörüldüğünü kaydeden Türkkan, “Güçlendirme maliyeti yıkıp tekrardan yapmanın maliyetinin ortalama yüzde 40’ını geçmiş olduğu süre güçlendirme emekleri yerine yıkıp tekrardan yapmak tercih edilebilir. Sadece yıkıp tekrardan yapmanın mümkün olmadığı tescilli ve benzeri hususi durumlarda mevzu mal sahipleri tarafınca değerlendirilir.” ifadelerini kullandı.
İSTENİLEN GÜÇLENDİRME YÖNTEMİNİ UYGULAMAK MÜMKÜN MÜ?
Sinan Türkkan, her yapıda istenilen tüm güçlendirme şekillerinin uygulanabileceğini sadece bunun etkin ve ekonomik olmayabileceğini söyledi.
Yapının kat sayısı, iskelet yapısı, araç-gereç kalitesi, bitişik düzen olup/olmaması şeklinde değişkenlerin güçlendirme şekillerinin seçiminde büyük rol oynadığını bildiren Türkkan, doğru yöntemin önerilebilmesi için yapının doğru tahlil edilmesi icap ettiğini altını çizdi.
GÜÇLENDİRME ÇALIŞMALARI SIRASINDA YAPIYI TAHLİYE ETMEK ZORUNLU MU?
Türkkan, yapı için hazırlanan güçlendirme projesi kapsamına yönelik yapıyı tamamen tahliye etmek gerekebildiğini sadece yapıyı dışarıdan müdahalelerle de güçlendirmenin mümkün olduğuna dikkati çekti.
Bu durumda tahliye gerekmediğini belirten Türkkan, yapının mevcut durumu ve kullanılmak istenen güçlendirme yöntemine nazaran değişkenlik gösterebileceğini dile getirdi.
YALNIZCA BODRUM KATTA GÜÇLENDİRME YAPTIRMAK YETERLİ Mİ?
Güçlendirme çalışmalarının her yapı için bulunmuş olduğu konumu, zemini, yapısal sistemi ve araç-gereç kalitesiyle tüm olarak değerlendirilebileceğini özetleyen Türkkan, “Yapıyı değerlendirmeden ve üstünde emek harcamadan önden yargı vermek doğru değildir. Bu biçim güçlendirme vaatleri doğru değildir. Yetkin mühendislik ofisleriyle çalışmak yapınız için en uygun güçlendirme uygulamasını edinmenizde büyük kolaylık sağlar.” şeklinde konuştu.