DSÖ Avrupa Direktörü Kluge, “Dünyanın her yerinde, bilhassa de COVID-19’da gençler de soyutlama altındaydı ve bu durum insanların ruh sağlığını da etkiliyor. Hizmetlerimizden gördüğümüz kadarıyla gençlerde fazlaca fazla kaygı ve uyku problemi var.” ifadelerini kullandı.
Kluge, Türkiye’nin değişik şehirlerinde görüşmeler yapmak ve etkinliklere katılmak amacıyla 5 günlük ziyaret kapsamında İstanbul’a gelmiş olarak, COVID-19 salgınından aşılara, halk sağlığı problemlerinden DSÖ ile Türkiye’nin çalışmalarına kadar bir fazlaca suali yanıtladı.
COVID-19 salgınından mühim dersler çıkardıklarını belirten Kluge, bunlardan en önemlisinin sıhhat iş gücünün beslenmesi olduğuna ve sıhhat çalışanının emekliye ayrılmasına ve küresel göç dolayısıyla Avrupa’da 2 milyon tabip ve hemşire açığının bulunduğuna vurgu yapmış oldu. Ilk olarak mevcut sıhhat iş gücünün elde tutulması gerektiğine değinen Kluge, “Oldukca iyi emek harcama koşulları oluşturmalı peşinden da onların ruh sağlığıyla ilgilenmeliyiz bundan dolayı sıhhat iş gücünün kendisinde fazlaca fazla tükenmişlik var.” diye konuştu.
Kluge, COVID-19 salgınında rutin sıhhat hizmetlerinin sekteye uğradığını hatırlatarak; “Mesela, bir çok ülkede evlatların rutin aşılanması durduruldu ve şu anda bölgenin hem batısında hem de doğusunda fazlaca sayıda kızamık salgını görüyoruz.” açıklamasını yapmış oldu.
Çıkarılan derslerin, gelecekteki olası sonraki salgınlarda işe yarayacağının altını çizen Kluge, kuvvetli birinci basamak sıhhat sistemine haiz olunması icap ettiğini, bu bağlamda 149 ülkenin daha hazırlıklı olmak için yakında imzalanması beklenen bir “salgın anlaşması” üstünde müzakerelerde bulunduğunu belirtti.
DSÖ Avrupa Direktörü Kluge, salgın dönemlerinde ülkelerin paylaşımcı olması gerektiğine ve Türkiye’nin salgın dönemindeki yaklaşımıyla ilgili şu açıklamayı kaydetti; “Bazı ülkelerin aşılarını, maskelerini paylaşmadıklarını gördük, aynı şey veriler de ilgilendiriyor. Şeffaflık ve araçların, teknolojilerin, aşıların paylaşılması gerekiyor. Burada en başından beri aşılarını, maskelerini, koruyucu ekipmanlarını birçok ülkeyle paylaşan başta Türkiye ve Azerbaycan olmak suretiyle Türk devletlerine hakkaten fazlaca büyük bir içtenlikle takdirlerimi ifade etmek isterim. Mesela, Türkiye, dünyada 162 ülkeye destek veriyordu. Dolayısıyla Türk Devletleri Teşkilatı için ‘dayanışma’ boş bir söz değildi ve bugün tüm ülkelerin yapması ihtiyaç duyulan de budur.”
“Aşılar mevzusundaki endişeyi anlıyorum”
Aşılar mevzusunda toplumların yaşamış olduğu tedirginlikle ilgili olarak Kluge, bir aşının DSÖ tarafınca onaylanması için fazlaca katı prosedürlerden geçmesi icap ettiğini, bu sebeple deDSÖ’nün onayladığı aşıların güvenli kabul edildiğini aktardı. Kluge, “Aşılar mevzusunda birçok kişinin endişesini anlıyorum bundan dolayı çoğu zaman yeni aşı geliştirmek ortalama 10 yıl sürer, COVID-19 esnasında 1,5 yılda bir değil 4 aşı geliştirilmişti bile. Sadece bu aşıların aslına bakarsanız mevcud belirli teknoloji platformuna dayalı olarak geliştirildiğini açıklamamız gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Oldukca fazla aşı karşıtı hareket bulunduğunu anımsatan Kluge, “İnsanları suçlamamalıyız, insanların endişelerini dinlemeliyiz.” dedi. Kluge, yeni bir salgın beklentileri olup olmadığıyla ilgili “Bence aslolan sual, yeni bir pandemi olup olmayacağı değil, ne süre olacağıdır.” diye konuştu.
Küreselleşmenin etkisiyle insanoğlu arasındaki temasın, hayvanlarla insanoğlu arasındaki temasın ve ormansızlaşmanın arttığına işaret eden Kluge, buna rağmen paniğe kapılmamak, daha iyi hazırlanmak ve dayanışma içinde olmak icap ettiğini, kendisinin de bu mevzuda iyimser bulunduğunu beyan etti.
“Gençlerde fazlaca fazla kaygı ve uyku problemi var“
Kluge, insanların ruh sağlığını güçlendirmenin önemine değinerek sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Ruh sağlığı sorunlarını ‘bir sonraki pandemi’ olarak adlandırıyorum. Dünyanın her yerinde, bilhassa de COVID-19’da gençler de soyutlama altındaydı ve bu durum, insanların ruh sağlığını da etkiliyor. Hizmetlerimizden gördüğümüz kadarıyla gençlerde fazlaca fazla kaygı ve uyku problemi var.”
Avrupa Birliği (AB) tarafınca paylaşılan son verilere nazaran, AB vatanlarında 6 kişiden 1’inin sorun, kaygı ve uyku sorunları yaşadığını belirten Kluge, bunda COVID-19 engellemelerinin yanı sıra bazı ülkelerde ufak evlatların bile günde ortalama 6 saat ekrana, bilgisayara yada telefona bakmasının da tesiri bulunduğunu altını çizdi.
Kluge, ekranda, uygun olmayan reklamlara ve şiddete maruz kalan evlatların, mükemmellik algısının değiştiğini ve kendilerinin “ekranda gördükleri öteki kişiler kadar muhteşem olmadıkları” düşüncesine kapıldıklarını söylemiş oldu. Yaşamın aslına bakarsak fazlaca daha karmaşık hale geldiğini ve insanların endişeli bulunduğunu sözlerine ekleyen Kluge, şu açıklamayı kaydetti;
“Mesela, gençler, iklim mevzusunda endişeli, dünyanın her yerinin ısındığını biliyorlar. Rusya-Ukrayna ve İsrail-Gazze içinde bir cenk var. İnsanlar bununla meşgul. ‘Perma-kriz’ söylediğim bir dönemde yaşıyoruz, devamlı bir kriz var ve bu insanların ruhsal durumunu etkiliyor. Sıhhat yalnız iyi bir fizyolojik durum değil, bununla beraber fazlaca kuvvetli bir zihinsel durumdur.”
“Kısa sürede yönetimi Kopenhag’dan İstanbul’a kaydırdık”
Kluge, DSÖ-Türkiye ilişkileri hakkında; “Türkiye, tüm bölgede en fazla sayıda DSÖ ofisine haiz ülke. Ankara’da ülke ofisimiz var, DSÖ Avrupa Organik Afetlere Hazırlık Merkezinin bulunmuş olduğu ofisimiz var, Gaziantep’te Suriye’nin kuzeybatısındaki insanlara fazlaca sayıda insani yardım elde eden bir ofisimiz var ve kısa sürede yönetimi Kopenhag’dan İstanbul’a kaydırdık.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Türkiye’nin fazlaca fazla deneyime haiz bulunduğunu kaydeden Kluge, Kahramanmaraş merkezli depremlerin peşinden beraber mühim emekler yaptıklarını ve Adıyaman’da prefabrik birinci basamak sıhhat ocağı açacaklarını aktardı. Kluge, Türk Devletleri Teşkilatı ile DSÖ’nün ortaklaşa düzenlemiş olduğu Acil Sıhhat Durumlarında Liderlik Çalıştayı’na da değinerek, Teşkilat ile imzalanan mutabakat zaptı çerçevesinde gelişen ilişkilere haiz olduklarını söylemiş oldu.
“DSÖ, hastanelere saldırılmamasını istiyor”
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına da işaret eden Kluge, “Bizim en acil ihtiyacımız olan şey, sulh. Sulh ve kalıcı ateşkes, en mühim ilaçtır bundan dolayı cenk olduğunda ve hastaneler yok edildiğinde, bulaşıcı hastalıklar ve akıl hastalıkları için üreme alanı ortaya çıkar.” diye konuştu.
Kluge, DSÖ’nün elinden geleni halletmeye çalıştığını ve kanser hastası evlatların Gazze’den tahliye edilmesine destek bulunduğunu dile getirdi. Gazze’den 20 kanserli çocuğun tahliyesi için yardım istediği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın ve Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın bu talebi derhal kabul ettiğini belirten Kluge, evlatların tahliyesi mevzusunda Belçika ve İspanya’nın da destek olmaya başladığının altını çizdi. (AA)