Merkez Bankası enflasyon tahmininde değişikliğe gitmedi. Yüzde 36’lık tahminin tutacağı öngörülüyor. Başkan Karahan, faiz artış döngüsünün sonuna gelindiğini altını çizdi. Yönetim, enflasyonla mücadelede faiz harici enstrümanlara da yöneldi
Merkez Bankası, 2024 için yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmedi. Birim işgücü maliyetleri ve besin fiyatlarının enflasyon üstünde baskı oluşturabileceği hesap edilse de enflasyon ana eğilimindeki düşüş yardımıyla yüzde 36’lık yıl sonu enflasyon tahmininin tutturulabileceği öngörülüyor. Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın ilk kez kameralar karşısına geçmiş olduğu enflasyon raporu tanıtım toplantısındaki sunum ve raporun detaylarında dikkat çekici hususları özetlemeye çalışayım.
ÜST SINIRLA UYUMLU
Merkez Bankası kurmayları, enflasyondaki mevcut eğilimin kendi tahminleriyle uyumlu ilerlediğini belirttiler. Bu yüzden tahmine yönelik bir revizyona gerek görülmemiş. Para politikasında ciddi bir rejim değişikliği yaşandı. Bu değişimin etkilerinin görülmesi vakit alacaktır. Gecikmeli etkilerin boyutunu yeterince sezinlemeden tahmini değiştirmenin tutarlı olmayacağı düşünülmüş olabilir. Bundan önceki enflasyon raporunun açıklanmış olduğu Kasım 2023’ten bu yana enflasyon trendinde trajik bir fark oluşturabilecek küresel bir gelişme de yaşanmadı. Dolayısıyla, Merkez Bankası’nın bu kadar kısa süre içinde enflasyon tahminini değişiklik yapma gereği duymaması anlaşılabilir bir durum. Kaldı ki Merkez Bankası’nın enflasyon tahminindeki üst sınır (yüzde 42), piyasa beklentisiyle halen uyumlu. Tahminde bir revizyona gidilecekse de bunun sıhhatli yapılabilmesi için daha çok veriye gerekseme var. O yüzden senenin ikinci enflasyon raporunun açıklanacağı mayıs ayını beklemek daha doğru bir strateji.
FAİZ DEĞİŞİKLİĞİ ÖNGÖRÜLMÜYOR
Başkan Karahan, faiz artış döngüsünün sonuna gelindiğine bir kez daha vurgu yapmış oldu. Fakat, enflasyon görünümünde belirgin bir bozulma yaşandığı durumda bu kararlarını gözden geçirebileceklerinin altını çizdi. Gerektiğinde ilave aksiyon alınabileceği yönelik kartı masada tutmak, kredibilite için mühim. Faiz indirimini konuşmak içinse hemen hemen erken olduğu mesajı verildi.
Merkez Bankası mevduat faizlerindeki düşüşten hastalık duymasına karşın, bu durumun niçin kaynaklandığının bilincinde. Merkez Bankası yönetimi, yalnız siyaset faizine başvurarak bu problemi çözemeyebileceğini görüyor. O yüzden enflasyonla mücadelede finansal koşulları yeteri kadar sıkı tutabilmek için faiz haricindeki öteki enstrümanlara yönelmiş durumdalar. Bu kapsamda likidite yönetimi üstünden ilerleneceği anlaşılıyor.
SIKILAŞMA SONUÇ VERİYOR
Merkez Bankası’nın değerlendirmesine gore, para politikasındaki sıkılaşmanın iç talebi soğutucu tesirleri verilere yansımış durumda. Mobilya haricindeki finansal koşullara duyarlı sektörlerde iç talepte hissedilir bir yavaşlama var. Otomobil, beyaz eşya, bilgisayar benzer biçimde. Kartla meydana getirilen harcamalar, 2023’ün ilk yarısına kıyasla çeyreklik bazda gerçek olarak hız kaybediyor. Gene de kart harcamalarındaki gelişme hızı halen pozitif bölgede. Özetle, iç talepte soğuma emareleri ortaya çıkmakla beraber, bu eğilimin hemen hemen tam olarak genele yayıldığını söyleyemeyiz.
Sıkı para politikasının fiyat artış hızını yavaşlatma tesiri endüstri malları grubunda daha çok hissediliyor. Hizmet fiyatlarındaki katılık ise devam ediyor. Raporda hizmet fiyatlarındaki bu katılığın kira ve ücret artışlarıyla ilintili olduğuna vurgu yapılmış. Bununla beraber, hizmetler sektöründeki talebin halen canlı bulunduğunun da altını çizmek gerekiyor.
MAYISTAN SONRA ENFLASYONDA DÜŞÜŞ BEKLENTİSİ
25 metreküpe kadar olan naturel gaz tüketiminin bir yıl süresince parasız olacağına yönelik geçen yıl nisan ayında bir karar alınmıştı. Bu süre Mayıs 2024’te dolacak. Doğalgazdaki tarife artışının da etkisiyle enflasyonun mayıs ayında bu yıl için zirve noktasını göreceği tahmin ediliyor. Haziran ayı ile beraber senelik enflasyonda düşüş trendinin başladığını görebiliriz. Merkez Bankası’nın hesaplarına gore, temmuz ve ağustos aylarındaki kuvvetli baz tesirinin devreye girmesiyle enflasyondaki düşüş trendi daha belirgin hale gelebilir. Enflasyonu düşürücü yöndeki baz tesiri, yıl sonuna doğru tesirini kaybedecek. Merkez Bankası bu zamanda ise sıkı para politikasının gecikmeli etkilerinin devrede olacağını hesaplıyor. Her şey planlandığı benzer biçimde giderse, senenin üçüncü çeyreğinde baz tesiri, dördüncü çeyreğinde ise para politikasının gecikmeli etkilerinin enflasyonu düşüreceği öngörülüyor.