Son bir aydır et fiyatlarında yaşanmış olan şundan artış vatandaşı çileden çıkardı. Bir ayda dana karkas etin kilogram fiyatının 280 TL’den 315 liraya çıkmasıyla beraber piyasada en ucuz olarak görülen yüzde 20 yağlı dana kıymanın kilogram fiyatı da 400 TL’yi aştı. Et ve Süt Kurumu (ESK) bu artışın önüne geçmek ve piyasayı dengelemek için et ithalatını sürdürse de fiyat artışı durmadı. Et fiyatlarında son bir aydır yaşanmış olan sert yükselişe karşı Rekabet Kurumu harekete geçti.
ARZI KISTILAR
Son dönemde artan şikâyetlerle beraber et piyasasını yakın takibe alan kurum, yapmış olduğu ön incelemeler neticesinde et sektöründeki 11 firmanın piyasayı manipüle ettiğini ortaya çıkardı. Kurumun yapmış olduğu araştırmalardan elde edilmiş bulgularda, 11 firmanın pazarı paylaşıp, arzı kısarak ortak fiyat belirlediği tespit edildi.
KANUN İHLALİ VAR
Rekabet Kurumu’nun yapmış olduğu incelemeler kapsamında Rekabetin Korunması Hakkında 4054 Sayılı Kanun’un 4 ve 6’ıncı maddelerini ihlal etmiş olduğu ortaya çıktı. 4’üncü madde, “Belirli bir mal yada hizmet piyasasında direkt yada dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da engelleme amacını taşıyan yada bu etkiyi doğuran ya da doğurabilecek özellikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve girişim birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır” hükmünü içeriyor. 6’ıncı maddede ise, “Bir yada birden fazla teşebbüsün ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal yada hizmet piyasasındaki başat durumunu tek başına ya da başkaları ile yapacağı anlaşmalar ya da beraber davranışlar ile kötüye kullanımı hukuka aykırı ve yasaktır” ifadeleri içeriyor.
CİRONUN % 10’U CEZA
Sahada araştırmalarını sürdüren Rekabet Kurumu, incelemelerinin neticesinde cironun yüzde 10’una kadar ceza kesme yetkisine haiz. Rekabet Kurumu, 2023’te meydana getirilen bir soruşturmada da, piyasanın en büyük üreticilerinden birine, rekabete aykırı eylemleri sebebi öne sürülerek ortalama 73 milyon lira yönetimsel para cezası vermişti.
FİYATLAR BİR AYDA YÜZDE 20 ARTTI
ET tutarları şubat başından itibaren hareketlenmeye başladı. Bir ay ilkin dana karkas kilogram fiyatı 280 TL iken bu fiyat 315 TL’ye terfi etti. 300 TL olan kuzu karkas fiyatı ise 350 TL’ye çıktı. Hal bu şekilde olunca kıymanın kilogram fiyatı 400 TL’yi aştı.
TİCARET BAKANLIĞI’NDAN 10 İLDE RAMAZAN DENETİMİ
ÖTE taraftan Tecim Bakanlığı da Ramazan öncesi denetimleri sıklaştırdı. Bakanlık ekipleri Ramazan ayı öncesincesi 10 ildeki marketlerde temel besin ve gereksinim ürünlerine yönelik fahiş fiyat ile etiket denetimi gerçekleştirmiş oldu. Bakanlık ekiplerince Ankara, İstanbul, Adana, Mersin, Bursa, Antalya, Konya, İzmir, Kocaeli ve Kayseri’deki marketlerde eş zamanlı fahiş fiyat ve etiket denetimi yapılmış oldu. Takımlar, bilhassa temel besin ve temel gereksinim ürünlerine yönelik etiketleri inceledi. Denetimlerde, ürünlerde fahiş fiyat olup olmadığına, ürünün etiket fiyatı ile kasa fiyatı içinde fark bulunup bulunmadığına, etiketlerdeki ürün fiyatının son değişiklik zamanı ile önceki fiyatı benzer biçimde bilgilere bakıldı. Meyve ve sebze reyonunda da ürünlerin menşei ve geliş fiyat bilgisi Hal Kayıt Sistemi (HKS) üstünden denetim edildi.