Türkiye Tasarım Vakfı’nın (TTV) asrın felaketinde yerle bir olan Hatay’ın tekrardan ayağa kaldırılması için başlatılan projesinin tasarım emekleri tüm hızıyla sürüyor. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kültür ve Gezim Bakanlığı ile ortaklaşa hayata geçirilecek olan emek harcama ile Hatay’ın yüzü 1.3 milyar dolara yenilenecek. Hatay’da bir araya geldiğimiz Türkiye Tasarım Vakfı kurucusu mimar Mehmet Kalyoncu, pilot proje alanında proje teslimlerini yaptıklarını, eski şehirdeki koruma amaçlı tasarım ve planlama çalışmalarının da bir ay sonrasında tüm detaylarıyla teslim edecekleri bilgisini verdi. Kalyoncu, “Eski kent yeni ve kent ikiye ayrılacak. Bu dünyada en çağdaş örnek olacak. Türkiye başarmış olacak” dedi.
METREKARESİ 1.000 DOLAR
Burada tüm paydaşlarla beraber ortak bir paydada buluştuklarını özetleyen Kalyoncu, “Ortak bir yer üstünde anlaşarak, bu kıymeti somut bir projeye döktük ve şimdi onun üstüne artık hepimiz çalışıyor. Buna yatırım yapmak isteyen maddi içsel hepimiz bunun üstüne bir katkı elde etmiş olacak. Bizim görevimiz bu kıymeti ortaya çıkarabilmek. Bunu her şehrin kendi geleceği için yapması gerekiyor. Hem bağışlama hem finansman hem de buradaki halka kredi sağlandığında destek sunar bölge insanını motive edecek” şeklinde konuştu. Antakya merkez pilot proje alanın 1.3 milyon metrekare bulunduğunu aktaran Kalyoncu, “Metrekaresi 1000 dolar olarak düşünüldüğünde yapım maliyeti 1.3 milyar dolar” bilgisini paylaştı.
Şu anda tasarım aşamasından kaynak geliştirmeye odaklandığını ifade eden Kalyoncu, “Bir yemeğin reçetesi olmadan yiyecek iyi mi yapılamıyorsa kent de tasarlanmadan yapılamaz. Türkiye’de kent tasarlama ekspertizi minimum gelişmiş uzmanlıklardan biri. Alana daha ilkin gereksinim duyulmamış. Literatüre baktığımızda yakın tarihimizde bu şekilde bir kent planı emek vermesi yok. Cumhuriyet kurulurken Mustafa Kemal Atatürk’ün yapmış olduğu emek harcamalar var. Bir de rahmetli Turgut Cansever, o zamanki ekiple İstanbul planı üstüne çalışıyor sadece mahkemeler o planı iptal ettiriyor. O raporu baştan sona okudum. Baya birçok şey planlanıp, tasarlanmış sadece teoride kalmış” dedi.
İTALYA’DAN DAHA HIZLIYIZ
İtalya’da depremden sonrasında 10 yılda 18 bin konut yapıldığını hatırlatan Kalyoncu, “Burada bir yılda 70 bin konut yapılmış oldu. 2 yılda 180 bin oluyor. Bu 5, hatta 50 kat süratli demek” diye konuştu. Tüm binaların yıkıldığını hatırlatan Kalyoncu, “Her birinin kemer tipi, çatı tipi, çatı kutu nedir? Yıkıldığı için bu bilgilere ulaşamadık. Arşiv taramasına baktık, 50 kişiyle görüştük. Sonrasında o detayları aldık” dedi.
MAHKEME TASARIMA ENGEL DEĞİL
Tasarım yapılırken yaşanmış olan zorluklara da değinen Kalyoncu, “Bölge bölge veriler artık ortaya çıkıyor. Mesela bir bina azca hasarlı ve sağlamsa planı ona bakılırsa adapte ediyoruz” dedi. Birçok bina için mahkeme sonucu bulunduğunu sadece kendilerinin tasarım çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Kalyoncu, “Mahkemeler tasarım için engel değil fakat uygulama için engel” diye konuştu. Görsellerde de eski bir yapının restore edildiğini yanında ona saygı duyan yeni bir yapı olduğuna işaret eden Kalyoncu, “Restorasyon yaparak verisi kaybolan parselleri bugünün ihtiyacına uygun tasarlayarak, zamanı kentin içine yepyeni bir boyut kazandırıyoruz” ifadelerini kullandı.