Milyonlarca yurttaş kredi çekerek ev sahibi olmak için bankaların kapısını çalıyor. Bankalar ise vatandaşa krediyi verirken yasalara aykırı olan bazı dayatmalarda bulunuyor. Tecim Bakanlığı, konut finansmanı sözleşmeleri kapsamında hem banka hem de kredi kullanacaklar için kuralları belirledi. Kurallara aykırı hareket eden ve vatandaştan bu yönde talepte bulunan bankaların Tüketici Yargıcı Heyetleri’ne şikâyetleri sonrası cezai işlem uygulanırken, bankaların yükümlülükleri de tek tek sıralandı. Banka ve tüketiciler içinde imzalanacak konut kredisi sözleşmelerinde uyulması ihtiyaç duyulan hususlar şöyleki:
Borç erken kapatılırsa, peşin alınan yaşam sigortasına ilişkin bedelin kalan kısmının alınması mümkün mü?
Kredi bağlantılı meydana getirilen sigortalarda kredinin erken kapatılması halinde sigorta teminatı açısından sonlandırmaya ilişkin bir dilekçeyle sigorta sözleşmesi sonlandırılarak kalan süre için sigorta priminden kalan miktarın iadesi talep edilebilir. Riskin devam etmiş olduğu gün hesaplanarak fazladan kalan gün sayısı kadar meblağ iade edilebilir.
Kredi kullandırırken yaşam sigortası yaptırılması yasal mı?
Bankalar bilhassa belli yaşın üstündeki kişilere kredi kullandırırken verdikleri krediyi güvence altına almak sebebi öne sürülerek yaşam sigortası yaptırma şartı koşuyor. Sadece bakanlık aslına bakarsanız konuta kredi karşılığında banka tarafınca ipotek konulduğunu belirterek, kredinin ödenmemesi halinde bankanın evi satışa çıkararak zararını karşılayabileceğini belirtiyor. Ortada banka aleyhine bir durum olmadığı için yaşam sigortasının da yasal bir dayanağı bulunmuyor.
Sözleşme yan finansal ürün alım şartına bağlanabilir mi?
Konut finansmanı sözleşmesi kredi ile ilgili olanlar hariç olmak suretiyle otomatik ödeme talimatı, tamamlayıcı sıhhat sigortası şeklinde yan finansal ürün ve hizmet alım şartına bağlanamaz. Bankaların mevcutta kredi kullandırırken vatandaşlara koşul koştuğu satmaca ödeme talimatı verme şartı yasalara aykırı olarak kabul ediliyor.
Tüketicinin borcunu ödeyememesi durumunda, kalan borcun tamamı hangi şartlarda talep edilebilir?
Tüketicinin taksitleri ödemede temerrüte düşmesi durumunda eğer kredi veren tüm borcun ödenmesi hakkını saklı tutmuş ise bu hakkı sadece kredi verenin tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olması ve tüketicinin de birbirini izleyen minimum iki taksiti ödememesi durumunda kullanabilir. Bankanın bu hakkı kullanabilmesi için tüketiciye minimum 30 gün süre vererek uyarıda bulunması gerekiyor. Süre sonunda bankanın tüketici hakkında işlem başlatma hakkı bulunuyor.
Kredisini erken ödemek isteyenden bankanın talep etmiş olduğu erken ödeme tazminatı yasal mı?
Kredinin faiz oranı durağan(durgun) olarak belirlenmiş ise, sözleşmede yer alması şartıyla, tüketicinin borçlandığı tutarın tamamını yada bir taksit tutarından azca olmamak suretiyle herhangi bir tutarı vadesinden ilkin ödemesi durumunda tüketiciden erken ödeme tazminatı talep edilebilir. Bu tazminat, erken ödenen anapara tutarının kalan vadesi 36 ayı aşmayan kredilerde yüzde 1’ini, 36 ayı aşan kredilerde yüzde 2’sini geçemez. Değişken faizli kredilerde ise erken ödeme tazminatı talep edilemez.
Konut finansmanı sözleşmelerinde sigorta yaptırmak mecburi mu?
Tüketicinin açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili mecburi zelzele sigortası olan DASK harici sigorta yaptırılamaz. Tüketici sigorta yaptırmak istemesi halinde ise istediği sigorta şirketinden poliçe satın alabilir. Banka illaki sigortanın kendisi tarafınca yaptırılması mevzusunda tüketiciye koşul koşamaz. Sadece yapılacak bu sigortanın kredi mevzusuyla, kalan borç tutarıyla ve vadesi ile uyumlu olması gerekir.