1990 senesinde ABD’de rallide Dünya Şampiyonu olan motosiklet ve otomobil pilotu Sıtkı Adam (70), son 17 yılda geçirdiği 7 büyük kalp damar operasyonundan sağ çıkmayı başararak ameliyathanelerin de şampiyonu oldu.
Gençlik yıllarından itibaren motosiklet tutkunu olan ve ortalama 20 yıl süresince hem motosiklet hem de otomobil rallilerinde pistlerin yıldızı olarak spor tarihindeki yerini alan Sıtkı Adam, tıp literatüründe de yer alacak.
ABD’de meydana getirilen internasyonal Adventure Rallisi’nde 1990 senesinde Dünya Şampiyonu olan Sıtkı Adam, son 17 yılda geçirdiği 7 büyük kalp damar operasyonundan sağ çıkarak, ameliyathanelerin de “şampiyonu” oldu. İlk olarak 2007’de ölümcül aort anevrizması (baloncuk) ile ameliyata alındı. Ortalama 12 yıl sonrasında damar tıkanıklığı sebebiyle bypass geçirdi. Üç ay sonrasında aort damarında yine anevrizma olduğu tespit edildi. Çapı 3 santim olması ihtiyaç duyulan damarı,10 santime ulaşmıştı. Ve baloncuğun bulunmuş olduğu bölge tüm dirimsel iç organlarına bağlıydı.
Adam, Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cengiz Köksal’ın üç değişik branştan “cerrah ordusu” ile girmiş olduğu ve böbrek yada karaciğer yetmezliği, nüzul, bacağının kesilmesi benzer biçimde devasa yükseklikte riskler taşımış olduğu bu ameliyat sonrası hastaneden yürüyerek çıktı. Sıtkı Adam’in anevrizma “rallisi” böyle de bitmedi, sonraki 4 yılda gene aort anevrizması sebebiyle, iki kez açık, iki kez de kapalı ameliyat geçirdi.
Sıtkı Adam, “Rallide dünya şampiyonluğum var, bu mevzuda da Türkiye şampiyonu oldum. Yarışlardaki pit stoplarda lastik değişmiş olur, benzin tamamlanır vs; benim pit stoplarım da yoğun bakımlar, ameliyathaneler oldu. Hepsinden de yenilenmiş olarak çıktım” diye konuştu.
“Ameliyattan sonrasında en güzel an, ayaklarını oynatabiliyor olmasıydı”
25 senelik cerrahlık hayatında ilk kez bu şekilde bir vakayla karşılaştığını belirten Prof. Dr. Cengiz Köksal, deneyimli ralli pilotunun kendisine ilk vardığında, öncesinde de kalp ameliyatı geçmişi bulunduğunu anlatarak şu açıklamayı kaydetti; “Sıtkı Bey bizlere 5 yıl ilkin geldi, 3 ay ilkin bypass olmuştu. Karnında bir baloncuk şüphesi vardı. 3 santim olması ihtiyaç duyulan ana damar çapının ortalama 10 santime ulaştığını gördük. Anevrizma dediğimiz bu durum, aort damarının ya göğüs bölgesinde ya da karında olur. Fakat Sıtkı Bey’de 60 santimlik aort damarının hepsinde genişleme vardı. Tüm iç organları ve bacakları besleyen dirimsel organ damarları da o baloncuğun içinden çıkıyordu. Patladı patlayacak durumdaydı. Biz o endişeyle ameliyat planlamasını yaptık. Genel cerrah, ürolog ve 3 kalp damar cerrahı girdik ameliyata. Ortalama 8-9 saat sürdü. İç organların hepsini ayrı ayrı sanki kan alıyorlarmış benzer biçimde, suni beslenme ünitelerine bağladık. Sonrasında ana damarla iç organlara giden damarları tek tek birleştirdik. En sıkıntılı aşama buydu zira böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği, bacaklarda nüzul, bacakların kesilmesi risklerinin hepsi vardı. Ameliyattan sonrasında en güzel an, ayaklarını oynatabiliyor olmasıydı. Bundan 2 yıl sonrasında sağ kasığı, ondan 6 ay sonrasında sol kasığı, ondan da 2 yıl sonrasında da göğüs duvarında ve çapın 7,5 santime ulaşan aort damarını kapalı ameliyatla tedavi ettik.”
“Kalpten çıkan ve kasıklara kadar giden 60 santimlik ana damarının yüzde 96’sına müdahale edildi”
Prof. Köksal, kalpten çıkan ana damarı dahil kasıklara kadar giden tüm damarların yapay olmasının fizyolojiye aykırı bulunduğunu fakat Sıtkı Adam’in hayata dönebilmesi için bunu yapmak zorunda kaldıklarını da anlatarak sözlerini şu şekilde noktaladı; “Korktuk acaba tüm o bölgeyi endovasküler stent dediğimiz suni damarla kapatırsak nüzul olabilir mi diye. Son olarak, 17-18 santimlik düz bir stent koyarak tüm göğüs duvarındaki anevrizmayı kapattık. Son ameliyatı da sol kasıkta olan baloncuğu için gene gene kapalı yöntemle yaptık. Sıtkı Bey’in kalpten çıkan ve kasıklara kadar giden 60 santimlik ana damarının yüzde 96’sına müdahale edildi. Bunun 90’ı şu demek oluyor ki ortalama 50-52 santimlik kısmı da suni damarla değiştirilmiş oldu. Bu şekilde aşamalı tedavi olup yaşayabilen, hasarsız hayatta kalabilen hasta sayısı literatürde de fazlaca fazlaca ender. Aortunda dokunulmayan yalnız 4 santimlik bir alan kaldı, yine anevrizma olma riski yok, zira hepsi yapay damarla açık ya da kapalı yöntemle değiştirilmiş oldu. Sıtkı Bey tüm bu ameliyatlarda yaşamının ortalama 30 saatini ameliyathanelerde geçirmiş oldu”
“Türkiye’de de bu mevzuda birinci olmak nasip oldu”
Girmiş olduğu her tehlikeli sonuç ameliyattan sağ salim çıkmayı başaran Sıtkı Adam ise duygularını şu şekilde açıkladı: “Genç yaşlarda motosikletle başladım ralliye. Motocross yaptım uzun seneler, sonrasında otomobile geçtim. 1990 senesinde ABD’da dünya genelinde bir yarışmada ülkemizi temsil edip dünya şampiyonluğu aldık. Hiçbir sıhhat sorunum yoktu aslına bakarsak. Motosikletle Marmaris’te tatildeyken ilk aort ameliyatımı oldum 2007’de. 11-12 yıl sorun yaşamadım. Ondan sonrasında gerçek bir aort ameliyatı serisi başladı. Aslına bakarsak biz bacağa giden ve çapı 5,5 santime ulaşmış bir aort damarım vardı, onun kontrolü için gitmiştik. Tesadüfen karın bölgemdeki aslolan ana aort damarının çapının 10 santime ulaşmış olduğu anlaşıldı. Sonraki 5 yıl içinde her biri ayrı bir serüven olan ameliyatlar oldum. Türkiye’de de bu mevzuda birinci olmak nasip oldu.”
“Her ameliyat sonrası yoğun bakımda uyanışımda, hocamla bakışıp başardık dedim”
Ralli pistlerinde kaza yaptığı ya da motosikletten düştüğünde, ilk aklına gelenin “Yeniden kalkıp iyi mi devam edebilirim?” cümlesi olduğuna değinen Adam, sözlerini şu şekilde noktaladı: “Ben her ameliyat sonrası yoğun bakımda uyanışımda, hocamla bakışıp başardık dedim. Cengiz hoca ile tanıştıktan sonrasında o denli rahat gidiyordum ki ameliyatlara. Yoğun bakımda ilk uyanma anımda hep yanımda olurdu, o büyük ameliyatımda her şey muhteşem, gözümü açıyorum fakat ayaklarım ne halde, nüzul oldum mu olmadım mı, bunun endişesi var. Cengiz Hocam, yanında doçent yardımcısı, 6-7 kişilik cerrah ekibi gözümün içine bakıyor. Ben gaza bastığım o ayağımı, sağ ayağımı bir güçle yine hareket ettirince hepimiz fazlaca mutlu oldu. Yarışlardaki o pit stoplarda lastik değişmiş olur, benzin tamamlanır, bir ekip bakımlar yapılır vs. Benim pit stoplarım da yoğun bakımlar, ameliyathaneler oldu. O denli yenilenmiş çıkıyorum ki yine devam ediyorum yoluma.” (DHA)