Konut fiyatlarında artış enflasyonun altında kalmaya devam ederken, başta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Konut Fiyat Endeksi (KFE) olmak suretiyle sektördeki mühim araştırmalar, fiyatlardaki gerçek düşüşün yüzde 16’yı aştığını gösteriyor.
Son aylarda konuta olan talep azalırken, konut satış fiyatlarının gerçek olarak gerilediği görülüyor.
TCMB’nin son açıklamış olduğu veriye gore Konut Fiyat Endeksi, Mart 2024’te aylık yüzde 1,2 ve senelik yüzde 52 arttı. Mart ayına ilişkin açıklanan enflasyon verisi ise aylık yüzde 3,16, senelik yüzde 68,5 artış şeklindeydi. Buna gore konut fiyatlarındaki artış enflasyon oranının 16,5 puan altında kaldı.
Konut Fiyat Endeksi martta senelik bazda İstanbul’da yüzde 40,4, Ankara’da yüzde 63,9, İzmir’de yüzde 49,5 terfi etti. İstanbul’daki gerçek düşüş dikkati çekti.
REEL FİYATLARDA YAŞANAN DÜŞÜŞ BİRÇOK ENDEKSE VE VERİYE YANSIDI
Konut fiyatlarındaki gerçek düşüşün sektörün önde gelen araştırmalarına ve bu alanda etkinlik gösteren firmaların verilerine de yansıdığı görüldü.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ile sahibinden.com işbirliğinde hazırlanan “Sahibindex Satılık Konut Piyasası Görünümü: Mayıs 2024” başlıklı raporu, nisan itibarıyla son 10 aydır konut fiyatlarında gerçek düşüş yaşandığını ortaya koydu.
Araştırmaya gore, gerçek fiyatlardaki senelik düşüş oranı ülke genelinde yüzde 16,3’e terfi etti. Üç büyük ilde de gerçek fiyatlarda gerileme yaşandı.
Konut cari fiyatlarındaki değişiklik oranı da azalmayı sürdürdü. Cari fiyatlarda senelik değişiklik oranı nisanda bundan önceki aya gore ülke genelinde 2,7 puan azalarak yüzde 42,1’e düştü. Konut talebi endeksi de yüzde 6 azaldı.
DÜŞÜŞ YENİ YILDA HIZLANDI
Veri çözümleme şirketi Endeksa’dan alınan bilgilere gore, son bir yılda konut fiyatlarındaki artış yüzde 54 olarak gerçekleşti. Son açıklanan enflasyon verisinin yüzde 69,8 olduğu düşünüldüğünde gerçek fiyatlardaki düşüş yüzde 15,8 olarak gerçekleşti.
Konut satış fiyatlarındaki artış oranı senenin ilk 4 ayında (1 Ocak-30 Nisan) yüzde 9 oldu. Bu dönemdeki enflasyon oranının yüzde 18,72 olduğu düşünüldüğünde konut satış fiyatlarındaki gerçek düşüşün yeni yılla hızlandığı görüldü.
Yıl başından bu yana konut fiyatlarının en oldukça arttığı iller Karaman, Afyonkarahisar, Aydın, Niğde ve Nevşehir olurken, en düşük artış Malatya, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adıyaman ve Tekirdağ olarak sıralandı.
“PAZARLIK PAYI ARTTI, ZAMANLA NOMİNAL DÜŞÜŞLERDEN DE SÖZ EDEBİLİRİZ”
Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Nasihat, AA muhabirine yapmış olduğu değerlendirmede, gayrimenkulde krediye ulaşımın zorlaşması sebebiyle nakit gücünün hakim olduğu bir dönemden geçtiklerini belirterek, bu süreçte pazarlık paylarının mühim seviyede arttığını söylemiş oldu.
Bu baskının bilhassa yüksek segmentteki konutlarda tutarları aşağıya çektiğini dile getiren Nasihat, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Sadece konut fiyat artış hızındaki gerçek düşüşün nominal değerlere yansıması beklenenden daha uzun sürebilir. Bu şekilde devam ederse, 2 yıl içinde yalnız gerçek değil, nominal düşüşlerden de söz edebileceğimizi düşünüyoruz. Konutlardaki fiyat artışları devam ediyor sadece artış oranının enflasyonun altında kalmış olduğu birçok bölge var. Bu da aslen genel çerçevede kıymet kaybı demek. Mesela konutların daha süratli satılmış olduğu Esenyurt benzer biçimde bölgelerde bu fiyat düşüşünü daha belirgin gözlemliyoruz. Ek olarak, 2022’nin Ağustos ayında süratli bir yükseliş yaşayan Antalya ve öteki sahil kentlerinde de fiyat artış hızı yavaşlayarak gerçek olarak düşmeye başladı.”
Nasihat, kiralık konut piyasasında da benzer durumun gözlemlendiğini kaydederek, kiralık konut fiyatlarındaki son bir senelik gerçek düşüşün yüzde 8 bulunduğunu sözlerine ekledi.
“ŞU ANDA ALICININ ELİ GÜÇLÜ”
İstanbul Tecim Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Hakan Akdoğan da konut satış fiyatlarında gerçek düşüş yaşandığını sadece nominal artışın sürdüğünü söylemiş oldu.
Akdoğan, “Nominal fiyatlardaki artış da eski hızında değil. Satış fiyatı üstünden direkt indirim yapanların bulunduğunu da görüyoruz. Şu anda alıcının eli kuvvetli bu sebeple hepimiz satmak istiyor. Bir gayrimenkul pazarda daha uzun süre kalıyor, satış süreleri uzadı. Pazarlık süreçleri alıcı lehine değişti. Pazarlık fiyatında yüzde 10-15 marjlar olabiliyor. Şu anda yatırım için değil de oturum amaçlı alım talebi yoğunlaşmış durumda.” şeklinde konuştu.
“KONUT ALMAK İÇİN DOĞRU ZAMAN OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUM”
Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Özcan, konut maliyetlerinde artış sürse de satış fiyatlarındaki artış hızının azaldığını söylemiş oldu.
Şirketlerin konut fiyatlarındaki güncellemeleri artık daha uzun soluklu yaptığını dile getiren Özcan, “Sadece piyasa daraldı, yabancının talebi azaldı ve krediler kısıtlandı. Bu da iç satışları negatif etkilediği için pazarlıkla satış fiyatını dahi düşürmek mümkün oluyor. Şu an almak için doğru vakit bulunduğunu düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
Özcan, satışların yavaşlaması ve yüksek maliyetler sebebiyle üretimde de gerileme olduğuna işaret ederek, “Bu durum bilhassa kiralık konut arzında ciddi sıkıntılara yol açabilir. TOKİ ve Emlak Konut’un yanı sıra Kiptaş benzer biçimde belediyelerin ilgili iştiraklerinin kiralık konut üretimine ağırlık vermesi koşul.” şeklinde konuştu.