Limonata yalnız İstanbul sokaklarında değil imparatorluğun öteki şehirlerinde de, İzmir’de, Kahire’de, Şam’da gezici limonatacılar tarafınca satılan bir içecektir. Tarihte limonata benzeri ilk içecekler Orta Çağ’da Arapİran mutfak kültüründe ortaya çıkmıştır. Akdeniz ve Orta Doğu coğrafyasında limondan ilkin malum ilk narenciye türü ağaç kavunu isminde olan bir meyvedir ve malum yazılı ilk narenciye şurubu tarifi ağaç kavunu suyuyla hazırlanmış olur.
ZENGİNLER İÇİYORDU
Kökeni Çin, Kuzeydoğu Hindistan ve Batı Malezya bölgelerine dayanan turunçgiller ailesinin ilk örneği ağaç kavunu kalınca ve pütürlü bir kabuğa haiz azca sulu bir meyvedir. MÖ 600 yıllarında İran’da var olduğu malum, bu egzotik meyve 300 yıl sonrasında Büyük İskender’in Hindistan seferi sonrası Akdeniz coğrafyasına ulaşır. Antik dünyada güzel kokusu ve iyileştirici özellikleri sebebiyle kullanılan ağaç kavunu dini açıdan da mukaddes sayılan bir meyve olarak kabul edilir.
Orta Çağ dönemine ilişik 10. yüzyıl tarihindeki bir Arapça yiyecek yazmasında, ağaç kavunu suyuyla hazırlanan bir şurup tarifi yer alır. Safran ve ufak Hindistan cevizi aroma vermek için şuruba eklenmiş olur. Şurubun yapımı için ilkin ağaç kavunun suyu sıkılır ve meyvenin etli kısmı ezilerek karıştırılıp süzgeçten geçirilir. Dört ölçü ağaç kavunu suyu ve bir ölçü teberzed şekeri yada bal ile beraber kaynatılıp köpüğü alınır. Karışım çektirilene kadar kaynatılırken tencereye tülbent içine konulmuş safran ve ufak Hindistan cevizi eklenmiş olur. Yoğun bir şurup olana kadar kaynatılır ve şişelere konularak saklanır. Arzu edildiğinde suyla karıştırılarak içilir. Limonata içeriğindeki malzemelerin maliyetli oluşu, başlangıçta zenginlere ve hastalara hitap ediyordu. Sadece limonata uzun süre hasta odalarına hapsedilemedi ve 17. yüzyıla gelindiğinde Paris, içeceği sırtlarına bağladıkları özenle hazırlanmış tanklardan satan seyyah limonata satıcılarıyla doldu.
TAZE TÜKETİLMELİ
Limonatanın şişelenmesi de onu taşınabilir, içilebilir bir içecek haline getirdi. Sadece bu evvel hazırlanmış çeşitler taze sıkılmış olanlara yetişmekte zorlanıyor; limon dilimlendikten sonrasında bir zamanlayıcı başlıyor, bundan dolayı oksidasyon meyve suyunun narin lezzetini yok ediyor ve çoğu zaman hoş olmayan acı notalar bırakıyor. Nefis bir limonata için ne yapmak gerekir? Türk limonatasında tüm limon kullanılır. Limon kabuğunu şekere rendeleyin ve kumlu bir toz haline gelene kadar karıştırın, arkasından limon suyu ve su ilave edin. Beyaz kabukları üzerine koyun. Elde edilmiş limonata tatlı ve oldukca leziz olur.
LİMONATA
MALZEMELER
7 tane yeşil limon
2 tane portakal
2 su bardağı toz şeker
1 demet nane
1/2 çay kaşığı toz zencefil
1 avuç lavanta
YAPILIŞI: Limon ve portakal kabuklarını rendeliyoruz. Meyvelerini küp küp doğruyoruz. Naneyi ince ince doğruyoruz. Şekeri üstüne döküp bekletiyoruz. Ara ara azca oranda su ilave ediyoruz. Şeker eriyince süzgeçten geçirip, sulandırarak lavanta ile servis ediyoruz.