Yüksek enflasyonu denetim altına almak için birçok alanda köktencilik kararlar tatbik eden Türkiye’de, ekonominin kalbinin attığı Organize Endüstri Bölgeleri’ndeki (OSB) kira ve arsa fiyatlarındaki yükseliş tüm kalemlerin üstüne çıktı. Hükümet tarafınca getirilen yüzde 25’lik artış sınırının hiçe sayıldığı endüstri bölgelerindeki kira artışları bazı bölgelerde yüzde 140’ın üstüne kadar çıktı. Öte taraftan bu artış yalnız kirayla da sınırı olan kalmadı, metrekare bazında OSB arazilerinin satış kıymeti boğazdaki lüks yalıları bile geride bıraktı. Arazi rantının tavan yapmış olduğu bölgelerin başlangıcında ise Marmara geliyor. Bursa, Tekirdağ, Kocaeli ve İstanbul’da sayıları 40’ı gören OSB’lerde ufak bir arazi satın almak için Boğaz’da bir yalı parasını gözden çıkarmanız gerekiyor. Arazilerin rant amacıyla uzun süredir boş tutulmasının da etkisiyle, metrekare tutarları 2 bin dolara dayanınca üretimde büyük risk baş gösterdi.
BÜYÜK TALEP VAR
Son yıllarda endüstri yapılarına yönelik artan taleplerin hem arsa satış değerleri hem de yapınak kira değerlerinde yukarı yönlü bir değişimi bununla beraber getirdiğini ifade eden TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “OSB’lerde senelik averaj kira artışları yüzde 102 seviyesinde gerçekleşti. Söz mevzusu artışta başı çeken iller içinde Malatya, Konya, Antalya, Eskişehir ve Sakarya yer ediniyor. Kira artışlarının senelik enflasyon oranının üstünde gerçekleştiğini gözlemliyoruz” dedi. Maya, sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Arsa kıymet artışlarında İzmir, Manisa, Antalya, Ankara ve Eskişehir benzer biçimde illerde talep artışı en mühim itici güç olurken Eskişehir’de baz değerlerin düşük olmasının da kuvvetli artış oranlarında tesiri bulunuyor. Piyasası daha oturmuş ve yüksek satış birim değerlerine haiz olan İstanbul ile yakın çevresinde ise ortalamanın kısmen altında artış oranları gözlemleniyor.”
YÜZDE 100’E ULAŞTI
Doluluk oranlarının yüksek olduğu OSB’lerde talebin mühim bir göstergesi bulunduğunu bildiren Maya, şunlara dikkati çekti: “Düşük doluluk oranları direkt talep olmadığının göstergesi olarak değerlendirilmiyor. Yeni gelişme sahaları oluşturulan yada yeni kurulan OSB’lerde doluluk oranlarının düşük olması söz mevzusu olabilir. Çalışmaya mevzu OSB’lerin 7’sinin haricinde tamamında doluluk oranı yüzde 90’ın üstünde. Geçen yıl 8 OSB bu oranın altında kalırken, Konya OSB’de doluluk bir yıl içinde yüzde 100’e ulaştı. Marmara Bölgesi’nde yüzde 137 ile en yüksek kira artışının yaşandığı Sakarya’da doluluk oranı 2 OSB için averaj yüzde 90 seviyesinde.”