Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgilere gore, endüstri üretim endeksi 2023 yılını rekorlarla kapattı.
Takvim etkilerinden arındırılmış endüstri üretim endeksi, 2014 sonunda 104,9 seviyesindeydi. Endeks, 2015 sonunda 113,2’ye, Aralık 2016’da da 114,7’ye terfi etti.
2017 sonunda bundan önceki yıla gore yüzde 13,8 artışla 130,6’ya çıkan endeks, 2018’de 117,8’i, 2019’da 128,4’ü, 2020’de 139,8’i görmüş oldu.
Endeks 2021 sonunda ise 2020’ye kıyasla yüzde 14,4 artışla 160’a yükselirken 2022’de 159,4 oldu. Geçen yıl sonunda ise endeks 161,9’a çıkarak üstün derece elde etti.
İMALATTAN YÜKSEK TEKNOLOJİYE KADAR ENDEKSLERDE REKOR
Takvim etkilerinden arındırılmış endekste Aralık 2023’te en yüksek seviyesini gören 168,3 ile imalat sanayisi ve 252,5 ile ana para malı 149,9 ile orta-düşük teknoloji, 190,4 ile orta-yüksek teknoloji öteki alt başlıklardan oldu.
Rekorun geldiği bir başka kategori yüksek teknolojili ürünlerdeki endüstri üretim endeksi oldu. Söz mevzusu endeks, Aralık 2019’da 230,2 seviyesindeyken 2020’de 240,6, 2021’de 357,8, 2022’de 375,2 olarak kayıtlara geçti. Aralık 2023 itibarıyla ise endeks 425 seviyesini aşarak 428,8’e terfi etti ve bu sayı üstün dereceli olarak kayıtlara geçti.
İmalat sanayisindeki artışı, bazı alt endeksler rekorlarıyla destekledi. Bu kapsamda, Aralık 2023’te, temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin (226,9), yapınış metal ürünlerinin (makine ve teçhizat hariç) (185,6), bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin (603,7), elektrikli teçhizatların (161,4) ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların (218,4) imalatlarına ilişkin endeks değerleri en yüksek seviyelerini görmüş oldu.
“ARTIŞ DEVAM EDERSE BÜYÜME HEDEFİ GEÇİLEBİLİR”
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, AA muhabirine, rekora uzanan göstergelere ilişkin değerlendirmede bulunmuş oldu.
Senelik bazda yüksek teknolojili ürünlerdeki yüzde 14,3’lük artışın mühim bulunduğunu belirten Şener, orta düşük düzeydeki endüstri ürünlerinin senelik bazda artışının da bunu destekleyen bir unsur bulunduğunu söylemiş oldu.
Şener, endeksin aylık bazda 5 ay negatif bölgede kaldıktan sonrasında Aralık 2023’te pozitif değişiklik gösterdiğine dikkati çekerek, geçen senenin son ayında imalat PMI’nın ve ihracatın artış gösterdiğini hatırlattı.
Sefer Şener, “Endüstri üretim endeksindeki artış, PMI ve ihracat rakamlarıyla uyumludur.” dedi.
Ana göstergeye en mühim katkının imalat sektöründen geldiğini vurgulayan Şener, bu sektördeki artışı ana metal sanayisi, yapınış metal ürünleri imalatı, bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ile elektrikli teçhizat imalatındaki artışların desteklediğini söyledi.
Şener, mobilya, tekstil ve giyim eşyaları üretimindeki senelik bazda düşüşlerin devam ettiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Ana para malı ile yüksek teknoloji ürünlerin üretimindeki artışlar gelişme kompozisyonunun daha sıhhatli ilerlediğini göstermektedir. Önümüzdeki dönemde bilhassa yüksek teknolojili ürünlerdeki artış geçen yıl olduğu şeklinde devam ederse Orta Vadeli Program’daki gelişme hedeflerinin üstünde gerçekleşmelerini görmek mümkün olabilecektir. Öteki taraftan ihracat iklimini geliştirme anlamında yüksek teknolojili ürünlerin artıyor olması gayrisafi ulusal hasıla içinde ihracat bazlı büyümenin katkısını da artıracaktır. Son dönemde nispi düşüş öne çıksa da orta ve uzun solukta endüstri vasıtasıyla gelişme artmaya devam edecektir.”