Türkiye’de 2000’li yılların başından itibaren ihracatın lokomotif sektörlerinden biri konumuna yükselen Türk su ürünleri sektörü, son 5 yılda ihracatını yüzde 65 artırarak 1 milyar dolardan 1,7 milyar dolara çıkardı.
Avrupa’nın en büyük levrek ve çipura üreticisi konumundaki Türkiye’nin 100’den fazla ülkeye su ürünleri ihraç etmiş olduğu bilgisini veren Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, alabalık üretiminde dünya 2.’si olduğumuzu, Akdeniz’in internasyonal sularında ve Malta kıyıları açıklarında yakalanan mavi yüzgeçli orkinosun ise Japonya’ya ihraç edildiğini dile getirdi.
17 değişik ülkeden 45 temsilcinin iştirakı ile FEAP (Federation of European Aquaculture Producers- Avrupa Su Ürünleri Yetiştiricileri Federasyonu) Genel Kurulu, Ege, İstanbul ve Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği organizasyonunda, 23-24 Mayıs tarihlerinde İstanbul Wyndham Grand Istanbul Levent Otelde gerçekleşti.
SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYANIN EN MODERN TESİSLERİ TÜRKİYE’DE
Görüşmede Türkiye adına söz alan Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, Türk girişimcilerinin son 20-25 yılda su ürünleri sektöründe dünyanın en çağdaş ve entegre tesislerini dünyaya kazandırdıklarını, başta levrek, çipura, alabalık, somon ve ton balığı taze ve soğutulmuş, dondurulmuş tüm yada fileto olarak ve ek olarak tütsülenmiş olarak ihraç ettiklerini aktardı.
LEVREKTEN 517 MİLYON DOLAR, ÇİPURADAN 418 MİLYON DOLAR DÖVİZ ELDE ETTİK
“Bu tesislerde ürettiğimiz protein zengini su ürünlerimizi 100’den fazla ülkeye ihraç edecek duruma geldik” diye konuşan Kızıltan, “Balıkçılık ve su ürünleri ihracatımız 2023 senesinde 1.679 milyar dolara ulaştı. Sektörün 2019 yılı sonunda gerçekleştirdiği 1.02 milyar dolarlık ihracat hacmiyle, 2023 ihracat hedeflerine ilk ulaşan sektörler içinde yer aldık ve ilk kez 1 milyar dolar barajını geçtik. 2023 senesinde 1,6 milyar dolarlık ihracatımızın haklı gururunu yaşıyoruz. Başlıca ihraç ürünlerimiz ise Akdeniz Levreği, Çipura, Türk Somonu, Gökkuşağı Alabalığı, Mavi Yüzgeçli Orkinos ve Kaya Levreğidir. Levrek ihracatımız 517 milyon dolar olurken, çipura ihracatımız 418 milyon dolar, Türk somonu, Türk deniz ürünleri sektörünün yükselen yıldızı konumunda. Türk Somonu mühim bir üretim ve ihracat artışı göstererek 2023 senesinde ortalama 376 milyon dolarlık değere ulaştı. Alabalık ihracatımız 112 milyon dolar, orkinos ihracatımız 51 milyon dolar oldu. Kaya levreğinden 10 milyon dolar döviz geliri elde ettik” şeklinde konuştu.
TURQUALITY VE UR-GE PROJELERİ PAZARLAMAYA İTİCİ GÜÇ
Turkish Tastes TURQUALITY Projesi yardımıyla, 2018 yılından bu yana Türk deniz ürünleri ürünlerinin ABD pazarında etkin bir tanıtımını yaptıkları bilgisini veren Kızıltan sözlerini şu şekilde tamamladı: “Son dönemde hayata geçirdiğimiz Turkish Sea Food Turquality projemiz, Türk deniz ürünlerinin benzeri olmayan lezzetlerini dünya genelinde sergilemeyi amaçlıyor. Bu projeler kapsamında, dünya genelinde sektör profesyonelleriyle kuvvetli bağlar oluşturmak istiyoruz. Üniversiteler, restoran dernekleri ve mutfak federasyonları benzer biçimde prestijli kurumlarla iş birliği yapıyoruz. Çeşitli tadım etkinlikleri ve şef yarışmaları vasıtasıyla muhteşem kaliteyi vurgulamaya devam ediyoruz. TURQUALITY ve UR-GE Projeleriyle Türk su ürünleri ihracatının 2028 senesinde 2 milyar doları aşması için çaba gösteriyoruz.”
Ziraat ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü Turgay Türkyılmaz; “Protein ihtiyacını yetiştiricilikle karşılayabileceğiz”
Dünya nüfusunun artmasıyla beraber hayvansal proteine olan ihtiyacında arttığına dikkati çeken Ziraat ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü Turgay Türkyılmaz, denizlerde avcılık kanalıyla elde edilmiş su ürünlerinde sınır noktasına ulaşıldığı için avcılık kanalıyla üretimi artırmaktan yanında, bilim insanlarınca kabul gören temel yaklaşımın; avcılıkta stokların korunarak üretimin sürdürülmesi, gereksinim duyulan hayvansal proteinin yetiştiricilik kanalıyla elde edilmiş su ürünlerinden karşılanması yönünde bulunduğunun altını çizdi.
TÜRKİYE’DE SU ÜRÜNLERİNİN YÜZDE 60’I YETİŞTİRİCİLİKTEN KARŞILANIYOR
Türkiye’nin su ürünleri yetiştiriciliğinde Avrupa’da 1. sırada dünyada ise 17. sırada yer almış olduğu bilgisini paylaşan Genel Müdür Türkyılmaz, “Türkiye’de su ürünleri üretimi 2023 senesinde ortalama 1 milyon tona ulaşmış olup bunun ortalama yüzde 60’a yakını yetiştiricilikten elde edildi. 2023 senesinde 1 milyar 700 milyon dolar ihracat yaparken, ithalatımız 2023 senesinde 272 milyon dolarda kaldı. Türkiye net su ürünleri ihracatçısı bir ülke konumunda. İhracatımızın ortalama yüzde 80’ini çiftliklerde üretilen balıklar oluşturmaktadır” dedi.
SÜRDÜRÜLEBİLİR VE DİRENÇLİ BİR SU ÜRÜNLERİ SİSTEMİ KURUYORUZ
Balıkçılık ve su ürünleri sektöründe mavi dönüşüm (blue transformation) ve iklim değişikliğine uyum alanlarında Türkiye’deki girişimlerin hızlandığı bilgisini FEAP Genel Kuruluna 17 ülkeden gelen katılımcılarla paylaşan Türkyılmaz sözlerini şu şekilde tamamladı: “Bu alanda yürütülen çeşitli projeler kurumsal ve yasal alt yapı çalışmalarımıza büyük katkı vermektedir. Mavi dönüşüm ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlanması sürecinde en mühim hedefimiz, üretimden son tüketime, sürdürülebilir ve dirençli bir su ürünleri besin sistemi ortaya koyabilmektedir. Bakanlık olarak öncelikli politikamızın temelinde, deniz ve iç sularımızdaki su ürünleri kaynaklarımızı koruyup bunların sürdürülebilirliğini sağlamak vardır. Unutulmamalı ki organik kaynaklarımız sonsuz değildir. Bu kaynakların, bizlere gelecek nesillerin emaneti olduğu bilinciyle hareket ediyor, uygulamalarımızı bu yaklaşımla hayata geçiriyoruz.”
FEAP Genel Kurulunda Fütürist Ufuk Tarhan, fütürizm temalı bir sunum yaparken, Ziraat ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Daire Başkanı Tanju Özdemirden, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Bedri Girit, Başkan Yardımcısı Melih İşliel, yönetim kurulu üyeleri Ufuk Atakan Demir ve İsmail Aksoy da katılım sağlamış oldu.