Türkiye’nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever’in uzay yolculuğu 8 Haziran’da gerçekleştirilecek. 1,5 saat sürecek bilim misyonu çerçevesinde Atasever, 7 bilimsel deneye imza atacak.
Endüstri ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye’nin astronotları Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever’in katılımıyla “Türk Uzay Bilim Misyonu Yörünge Altı Araştırma Uçuşu” temalı basın toplantısı, Endüstri ve Teknoloji Bakanlığı’nda gerçekleştirildi.
Tuva Cihangir Atasever, burada yapmış olduğu konuşmada, beklenen en erken fırlatma tarihinin 8 Haziran bulunduğunu belirterek, “Fırlatma, Virgin Galactic’in ABD’nin New Mexico eyaletinde bulunan Spaceport tesislerinden gerçekleşecek. Uzay aracında, 4 mürettebat ve 2 pilottan oluşan 6 kişilik ekip yer alacak. Burada 7 değişik deneye imza atma şansını elde edeceğiz.” dedi.
Araştırma uçuşunun gerçekleştirileceği aracın özelliklerine ve yolculuğun aşamalarına ilişkin sunum meydana getiren Atasever, şu detayları verdi:
“Virgin Galactic firmasıyla gerçekleştireceğimiz araştırma uçuşu, Alper abinin yaptığı Falcon 9 roketi ile gerçekleştirilenden oldukça değişik. O’nun uçuşunda yeryüzünden ilk andan itibaren bir roketle havalanmışlardı. Benim uçuşumda ‘havadan fırlatma’ olarak isimlendirilen ortalama 45 bin feet irtifaya, doğrusu 14 kilometrelik bir irtifaya denk gelecek yüksekliğe kadar taşıyıcı tayyare ile uzay aracımız birlikte gezi edeceğiz. Buradaki amaç atmosferin kalınca tabakalarını aşmak. 14 kilometrelik irtifaya geldiğimizde ayrılma operasyonuyla uzay aracının üstündeki roket motoru ateşlemesi gerçekleştiriliyor. Oldukça süratli şekilde, 1 dakika içinde ses hızının 3 katı kadar hıza erişiyor bu uzay aracı. 90 kilometrelik irtifaya çıkıp özgür düşüş gerçekleştiriyor. Roketin uzay aracı üstündeki itki sonlandığı andan itibaren ise mikro yer çekimi koşulları başlıyor, uzay aracımız özgür düşüş fazına giriyor. Atmosfere giriş fazında, uzay aracının üstünde herhangi bir itki sistemi bulunmadığı için süzülerek iniş gerçekleştiriyor. Oldukça enteresan ve heyecanlı bir süreç olması planlanıyor bu süzülme fazının. Uzay aracı, taşıyıcı uçakla birlikte kalktığı piste iniş gerçekleştirecek. Bu uçuşun toplam 1,5 saat sürmesi planlanıyor.”
7 DENEY YAPILACAK
Atasever, bu uçuşun temel sebebinin bilimsel deneyler gerçekleştirmek bulunduğunun altını çizdi. Üstündeki astronot tulumunun 3 deneye ilişkin ekipmanları taşıyabilmesi için hususi olarak revize edilmiş halini vazife esnasında giyeceğini belirten Atasever, uzayda yapacağı 7 deneyin detaylarını söyledi.
Atasever, ilk olarak BEACON adlı beyin görüntüleme deneyini yapacaklarını dile getirerek, bu gözlem kapsamında kafasına takacağı yakın kızılötesi spektroskopisi ölçüm cihazını uçuşun tüm fazlarında üstünde taşıyacağını, böylece beynin prefrontal korteks bölgesindeki kan yayılımı ve omurilik sıvısının dinamiklerini inceleyeceklerini söylemiş oldu.
Mikro yer çekimi ortamında vücudun aşağı bölgelerinde bulunan sıvıların kafatasına doğru toplandığına dikkati çeken Atasever, “Bu kafatası içindeki basıncı artırıyor. Bu durum, astronotların sağlığıyla ilgili çeşitli problemleri bununla beraber getirebiliyor. Sözgelişi görmeleri bozulabiliyor. Bu duruma omurilik sıvısının tesiri ilk kere bir uzay uçuşunda gözlemlenecek. Buna ek olarak dünyayı uzak noktadan görmüş olmanın benim üzerimde yaratacağı ruhsal değişiklik ve dönüşümleri de araştırmacılarımız benden örnekler biriktirerek ortaya koyacaklar.” ifadesini kullandı.
IvmeRad Işınım Dozimetresi deneyiyle ne kadarlık bir radyasyona maruz kalmış olduğu bilgisini elde edeceklerini belirten Atasever, daha sonraki süreçlerde uzay istasyonlarına gidecek kişilerin anlık olarak ne kadar radyasyona maruz kalacağına ilişkin öngörüde bulunabileceklerini dile getirdi.
İNSÜLİN TESTİ YAPILACAK
Atasever, TUA ve Axiom Space’in ortak deneyi olan Uzayda İnsülin Kalemi Testi ile hususi bir kutu içine yerleştirilmiş 2 değişik insülin kaleminin uzaya taşınacağını ve bu ortamdaki doz aktarım verimliliğinin ilk kez kontrol edileceğini söylemiş oldu.
Mikro yer çekimi ortamına ulaşmış olduğu anda uçuş tulumunda yer edinen hususi olarak tasarlanmış cep üstünde bulunacak insülin kalemlerinin dozlarını ayarlayıp mekanizmayı aktifleştirileceğini özetleyen Atasever, “Toplama kapları içine aktarılan ilaç dozları, uçuş sonrasında yüksek hassasiyete haiz terazi kullanılarak ölçülecek ve bu insülin kalemlerinin uzay ortamındaki doz aktarım kabiliyeti belirlenecek. Böylece gelecek yıllarda Dünya yörüngesinde inşa edilecek uzay istasyonlarına diyabetli bireylerin gitmesi halinde uygulanabilecek tedavi şekillerinin etkinliğine yönelik ilk tecrübe etme gerçekleştirilmiş olacak.” dedi.
Atasever, Yörünge Altı Uçuşta Vezikül Analizi kapsamında ise uçuş öncesinde ve sonrasında kendisinden toplanan biyolojik örneklerin içinde bulunan hücre dışı veziküllerin, hususi geliştirilen mikro akışkan çip vasıtasıyla izole edileceğini belirtti.
Mikro yer çekimi koşulları dolayısıyla veziküllerin muhteviyatında meydana gelen değişimlerin inceleneceğini dile getiren Atasever, bu sayede gelecekte, astronotlar uzaya çıkmadan ilkin uygulanabilecek bazı uyumlandırma terapilerinin geliştirilme potansiyelinin araştırılacağını bildirdi.
Alper Gezeravcı’nın misyonunda yer edinen MESSAGE, METABOLOM ve MIYELOID deneyleri de gene Atasever’in gerçekleştireceği Yörünge Altı Araştırma Görevi’nde uygulanacak. Veriler, bu görevin sonucu itibarıyla değerlendirilecek.
“UZAY ARACI EMEKLİYE AYRILACAK”
Atasever, bunun bilimsel bir misyon olduğuna dikkati çekerek, söz mevzusu mikro yer çekimi ortamından maksimum faydayı elde edebilmek adına titizlikle çalıştıklarını beyan etti.
Bu uçuşun seyahat yapacakları uzay aracının gerçekleştireceği 12. ve son uçuş olacağı bilgisini veren Atasever, “Bu uzay aracı artık emekliye ayrılacak. Virgin Galactic şirketi değişik sistem geliştirmeye yönelecek.” dedi.
GEZERAVCI’DAN ATASEVER’E TAM DESTEK
Astronot Alper Gezeravcı da Atasever’e uzay yolculuğunda tam destek vererek, “Nisan 2023’te eğitimlere kardeşim Tuva ile başladık. İki değişik bilimsel altyapıdan geliyoruz. Ben havacılık alanında deneyim ve data birikimine sahibim. Tuva da mühendislik alanında fazlaca geniş entelektüel data birikimine ve tecrübeye sahipti. Karşılıklı olarak bu data ve tecrübelerimizi paylaşma noktasında müthiş keyif aldık. Tuva’nın idrak kapasitesi ve özümseme potansiyeli çok çok fazla. Vereceğimiz herhangi bir tavsiyeye bu aşamada gereksinim yok, tüm eğitimleri fazlasıyla özümsemiş durumda, devamlı bir aradayız, gereksinim duyulacak ve tamamlanmamış olan her noktada birbirimizi destekleyecek noktadayız.” değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Gezeravcı, astronot ve bilim misyonu programı kapsamında 2022’den itibaren geçirdikleri süreci anlatarak, Internasyonal Uzay İstasyonu’nda (ISS) kalmış olduğu süre süresince gerçekleştirdiği 13 deneye ilişkin bilgiler verdi.
Bugüne dek 26 şehirde 34 üniversitede 40’ın üstünde gençlik buluşması yaptıklarını söyleyen Gezeravcı, “100 binin üstünde kardeşimizle bir araya geldik. Bu hafta gene 5 şehirde 7 buluşma planlıyoruz. Yarın Malatya ve Adıyaman’a gideceğiz. Sonrasında Şanlıurfa, Elazığ ve Hatay’a giderek faaliyetlerimize devam edeceğiz.” diye konuştu.
Vatandaşlarla buluşmalarında yüksek teveccüh bulunduğunu belirten Gezeravcı, uzayla ilgili gayretlerinin artık anaokulu yaşındaki evlatların dahi hayallerinin ürünü olarak çizdikleri resimlere yansıdığını beyan etti.
Bunun büyük bir devrim bulunduğunu söyleyen Gezeravcı, “Bu ülkenin evlatlarının artık hayallerini perdeleyebilecekleri hiçbir engele Türkiye’nin müsaade etmediğinin net bir mesajıdır. İlgiden son aşama memnunuz. Tüm eğitim kurumlarından buluşma yönünde talepler geliyor. Tüm kardeşlerimizin ayağına gitme gayretini göstereceğiz.” dedi.