Türkiye’de milyonlarca kullanıcısı olan Instagram, Feysbuk, Threads, WhatsApp’ın çatı şirketi Meta, vatandaşın bilgilerini izinsiz kendi toplumsal medya ağlarında paylaşınca Rekabet Kurulu’ndan kaçamadı. Kurul, açmış olduğu iki soruşturmada da Meta’nın rekabet kurallarını hiçe saydığını tespit etti.
942 MİLYON TL
Bunun üstüne şirkete üstün dereceli ceza kesildi. Türkiye’de kurallara uymayan, veri gizliliğini ihlal ederek, hakim durum yaratan, söz verdiği yükümlülükleri yerine getirmeyen Meta’ya artık günlük ceza işleyecek. Meta, her gün iki soruşturmadan 9.6 milyon TL ceza alacak. Ek olarak kurul geçici önlem sonucu da aldı. Rekabeti engellemekle suçlanan Meta, geçici önlem sonucu kapsamında Türkiye’deki kullanıcılar özelinde veri birleştirme tekniğini uygulayamayacak. Uyum sürecini sağlamazsa günlük ceza kesilmeye devam edilecek.
Daha ilkin de Meta, benzer sebeple 347 milyon TL’lik ceza almıştı. Böylece, şu ana kadar kesilen toplam ceza miktarı 942 milyon TL’yi buldu. Rekabet Kurulu, Meta’ya ilk soruşturmayı WhatsApp ile ilgili açmıştı. Meta, vatandaşların WhatsApp’ı kullanmaya devam edebilmeleri için verilerinin Feysbuk şirketleri ile paylaşılmasına onay vermeleri icap ettiğini, aksi halde WhatsApp’ı kullanamayacaklarını duyurunca Rekabet Kurulu şirketi mercek altına almıştı. 20 Ekim 2022 tarihinde ilk soruşturmasını tamamlamıştı. Meta’nın, Feysbuk, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden toplamış olduğu verileri birleştirerek rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı ve pazara giriş engeli yarattığı tespit edilmişti. Bunun üstüne Meta’ya ortalama 347 milyon TL para cezası verilmişti, şirketten ek tedbirler istenmişti. İstenen sürede Meta, kullanıcıları yeteri kadar bilgilendirici ve saydam bir onay ekranı sunmayınca bu kez Rekabet Kurulu, Meta’ya günlük 4.7 milyon TL yönetimsel para cezası uygulamaya başlamıştı.
THREADS’TA DA AYNISINI YAPTI
Rekabet Kurulu, ikinci soruşturmayı da Meta’nın Twitter’a alternatif olarak piyasaya sürdüğü Threads’la ilgili açmıştı. Instagram kullanıcıları, Threads uygulaması için profil oluşturduklarında kullanıcı verileri, kullanıcı onayı talep edilmeksizin birleştiriliyordu. Kurul, Threads ve Instagram uygulamalarını birbirine bağlayarak Meta’nın tekrardan hakim durumunu kötüye kullandığından şüphelenince soruşturma başlattı. Meta’nın onay seçeneği sunmadan hesapları birleştirmesinin, soruşturma süreci tamamlanana kadar telafisi güç zararlara yol açacağına hükmeden Rekabet Kurulu, Meta için geçici önlem sonucu aldı. Meydana getirilen açıklamada, Meta’nın pazarda uzun senelerdir etkinlik göstermesi sebebiyle kapsamlı ve detaylı bir veri birikimine haiz olduğu, firmanın haiz olduğu kullanıcı tabanının büyüklüğü ve çeşitliliğinin, reklam verenler bakımından Meta hizmetlerini cazip hâle getirmiş olduğu ifade edildi. Bundan dolayı rakiplerin reklamverenlere ve dolayısıyla finansal kaynaklara erişiminin zorlaştığı açıklandı. Geçici önlem sonucu 22 Şubat 2024 tarihinden itibaren alındı. O günden bu yana geçen 25 günün her birine de Meta’ya 4 milyon 796 bin 152 lira yönetimsel para cezası kesildi.
ONAY OLMAYAN BİRLEŞTİREMEZ
Rekabet Kurulu’nun sonucuna bakılırsa Meta, kullanıcı onay vermediği sürece Threads ve Instagram’daki verileri birleştiremeyecek. Meta’ya getirilen yükümlülük kapsamında kullanıcılar Threads uygulamasını kullanabilmek için Instagram hesabına haiz olmak zorunda olmayacak. Böylece kullanıcılar her iki uygulamayı da beraber kullanabilecekleri şeklinde isterlerse yalnızca Threads uygulamasını da kullanabilecek. Bu karar kapsamında da META’ya ek olarak günlük 4.7 milyon para cezası işletilmeye başlandı.
AVRUPA BİRLİĞİ META’YA REKOR CEZA KESMİŞTİ
Feysbuk, Instagram ve WhatsApp’ın sahibi Meta Platforms’a ABD’ye kullanıcı bilgilerini sızdırdığı sebebi öne sürülerek Avrupa Birliği otoriteleri tarafınca Mayıs 2023’te 1.3 milyar dolarlık üstün dereceli para cezası verilmişti. Meta’nın ABD’ye herhangi bir kişisel veri transferini 5 ay içinde askıya alması ve 6 ay içinde veri işleme faaliyetlerini müktesebatyla uyumlu hale getirmesi istenmişti.
CEZASI KATLANIYOR
Böylece, Meta’ya yükümlülüklerini yerine getirmediği her bigün için iki değişik uyum sürecinden dolayı 9.6 milyon TL ceza kesilmeye devam edilecek. Şu ana kadar Meta’ya bu kapsamda 124 günün karşılığı olarak 595.2 milyon TL ceza kesildi. Daha ilkin kesilen 347 milyon TL’lik ceza ile toplam ceza miktarı 942 milyon TL’ye terfi etti.